Category Archives: nr_2016

Szanowni Państwo, Drodzy Czytelnicy, Ostatnie tegoroczne wydanie otwieramy obszerną publikacją Profesora Jacka Kijeńskiego inspirowaną jubileuszem 100-lecia powołania (30 listopada 1916 r.) instytutu chemicznego, najpierw jako spółka Metan przekształcona potem w Chemiczny Instytut Badawczy, którego spadkobiercą jest dzisiaj Instytut Chemii Przemysłowej im. prof. Ignacego Mościckiego – jego twórcy i patrona – Semper fidelis. 100 lat misji i działalności Instytutu Chemii Przemysłowej... Profesor Jacek Kijeński wyjaśnia, iż nie przypadkiem przytacza w tytule piękne rycerskie zawołanie. Wieczna wierność to bowiem cecha niezbędna broniącym bezpieczeństwa niezależności narodu na polu gospodarczym – pisze Profesor. W artykule, na tle historii Instytutu, przekonuje, że przemysł chemiczny jest gwarancją samodzielności gospodarczej państwa i szybkiego wzrostu standardu życia społeczeństwa, przytacza argumenty, przywołuje fakty. Wymienia strategiczne cele twórców Metanu, spośród których najważniejsze są nowoczesne technologie oparte na krajowych surowcach; one bowiem zapewnią bezpieczeństwo gospodarcze i militarne kraju. Przedstawia zarys realizacji misji badawczej, ale także kształcenia kadr dla przemysłu chemicznego i...

Szanowni Państwo, Drodzy Czytelnicy, Październikowe wydanie naszego czasopisma jest w znacznym stopniu efektem współpracy miesięcznika CHEMIK z Konferencją OCHRONA SRODOWISKA. Przepisy • Interpretacje • Rozwiązania • Trendy. XVII edycja tej konferencji odbędzie się w Ustroniu, od 19 do 21 października br. (Organizatorzy: Gliwicki Oddział SITPChem, Polska Izba Przemysłu Chemicznego i Rada Miejska FSNT-NOT w Gliwicach). Publikacje przygotowywane są we współpracy z Radą Naukową Konferencji, zapewniając najwyższy poziom merytoryczny zgłaszanych wykładów i posterów. Niektóre z nich są opublikowane w niniejszym wydaniu. Bożena Mrowiec z Instytutu Inżynierii i Ochrony Środowiska ATH Bielsko-Biała zwraca uwagę na nanoodpady, będące efektem coraz bardziej powszechnego stosowania nanomateriałów w wielu produktach codziennego użytku. Unieszkodliwianie ich wspólnie z innymi odpadami stwarza możliwość emisji niebezpiecznych nanozanieczyszczeń do środowiska… PT Autorzy Jan Kapała, Krzysztof Klejnowski, Krzysztof Kowolik i Czesław Olczak zajmują się redukcją emisji tlenków azotu z pieców koksowniczych. W swojej pracy analizują efektywność i dostępność metod redukcji, prowadzących do realizacji...

Szanowni Państwo, Drodzy Czytelnicy, Od 19 do 23 września 2016 r. będzie obradował 59. Zjazd PTChem w Poznaniu. Gościnny Poznań jest po raz kolejny miejscem obrad Zjazdu, ale w tym roku Poznaniacy zaprosili Chemików z całej Polski do miejsca wyjątkowego – do wspaniałego Collegium Chemicum. O tym nowym miejscu, otoczonym Wielkopolskim Centrum Zaawansowanych Technologii i Poznańskim Parkiem Naukowo- Technologicznym, o ambitnych planach stworzenia tutaj – zgodnie z ideą Profesora Bogdana Marcińca – instytucji transferu idei albo wyników badań z uniwersytetu, z laboratorium badawczego do praktyki, mówi Profesor Henryk Koroniak w rozmowie przed 59. Zjazdem PTChem, otwierającej niniejsze wydanie. Zapowiadając wiele naukowych niespodzianek podczas Zjazdu, Profesor jednoznacznie opowiada się też za powrotem do wspólnych Zjazdów PTChem- SITPChem, tłumacząc, że niezbędny jest kontakt nauki z przemysłem, a najlepszym sposobem jest spotkanie i rozmowa ludzi zainteresowanych wspólnym problemem w jednym miejscu. Ciesząc się z dumą Collegium Chemicum, Profesor podkreśla, że to wielkopolska tradycja...

Szanowni Państwo, Drodzy Czytelnicy, Sierpniowe wydanie przynosi smutne wieści. 5 sierpnia zmarł Pan Marian Grobelny, w latach 1966–1982 redaktor naczelny miesięcznika Chemik. Zawsze wspierał – swoją wiedzą, doświadczeniem i pracą – redakcję. Był naszym Wspaniałym Przyjacielem – najbardziej doświadczonym i najbardziej wytrwałym. Żegnamy Go w smutku i zadumie. Wydanie otwiera krótka rozmowa z Panią Prezes TEVA Operations Poland, przybliżająca historię firmy, od fabryki Alberta Wandera z 1931 roku, poprzez POLFĘ Kraków, Plivę, aż po dzisiejszą Tevę. Ten wywiad nawiązuje do prezentowanej na następnych stronach 85-letniej historii krakowskiej fabryki Teva. Część merytoryczną rozpoczyna bardzo ciekawa publikacja PT Autorów z Wydziału Chemicznego Politechniki Rzeszowskiej, w której przedyskutowane zostały niektóre zagadnienia związane z formułowaniem kwerend wyszukiwawczych oraz strategiami przeszukiwania internetowych baz struktur i związków chemicznych. Autorzy zwracają uwagę na najnowsze rozwiązania w tym zakresie, w tym na strategie bazujące na koncepcjach rozmytych podstruktur, strategie 2D i 3D podobieństwa chemicznego, ontologiczne oraz podobieństwa typu struktura-właściwości. Z...

Szanowni Państwo, Drodzy Czytelnicy, Lipcowe wydanie otwieramy informacją o obradującymi wspólnie, w czerwcu br. we Wrocławiu, XXV Kongresie Techników Polskich „Technika Człowiekowi” – pod patronatem Prezydenta RP, i III Światowym Zjeździe Inżynierów Polskich. Kongres Techników Polskich kontynuuje 180–letnie tradycje ruchu inżynierskiego w Polsce, a Światowe Zjazdy Inżynierów Polskich są owocem zacieśnienia po 1989 r. kontaktów polskich uczonych i inżynierów, i podjęcia współpracy nie tylko z polskimi uczelniami technicznym i instytutami badawczymi, ale także z FSNT-NOT. Z czasem, po wcześniejszych sympozjach „Polacy Razem” w Warszawie, w Londynie, Wilnie i w Wiedniu, zrodziła się inicjatywa zwołania Światowego Zjazdu Inżynierów Polskich, od tego roku obradującego wspólnie z Kongresem Techników Polskich. Wrocław – jako Europejska Stolica Kultury – był szczególnie gościnny i przyjazny. Efektem obrad XXV KTCh jest Przesłanie (treść publikujemy na II okładce), wskazujące na ogromne zadania cywilizacyjne stojące przed Polską i przekonanie, że priorytetem dla Państwa powinno być tworzenie warunków do inwestowania...

Szanowni Państwo, Drodzy Czytelnicy, Czerwiec, to szczególny czas dla Chemików w Polsce. Na pierwszą niedzielę czerwca przypada bowiem Dzień Chemika – święto Ludzi Chemii – naukowców i inżynierów. Wszystkim Chemikom składamy najlepsze, serdeczne życzenia. O tym, jak obchodzone było w tym roku święto Chemików napiszemy w następnych wydaniach. Tymczasem, w części merytorycznej, Autorzy z Wydziału Chemii UJ, Sebastian Jarczewski i prof. Piotr Kuśtrowski prezentują przegląd możliwości użycia materiałów węglowych o kontrolowanej mezostrukturze jako katalizatorów reakcji utleniającego odwodornienia alkanów. Na następnych stronach prof. Robert Brzozowski z ICHP w Warszawie opisuje rolę różnych rodzajów selektywności kształtu w katalizie – na przykładzie otrzymywania izomerów diizopropylonaftalenu (DIPN). Z kolei Piotr Pander z Wydziału Chemicznego Politechniki Śląskiej zwraca uwagę na aktywowaną termicznie opóźnioną fluorescencję (TADF) jako możliwe rozwiązanie problemu niskich wydajności układów fluoroscencyjnych OLED. Autorzy z Wydziału Mechatroniki i Lotnictwa WAT, prof. Andrzej Papliński i Magdalena Piros, kompleksowo analizują działania ratownicze i naprawcze niezbędne w przypadku...

Szanowni Państwo, Drodzy Czytelnicy, Majowe wydanie otwieramy publikacją Jerzego Świądrowskiego i Profesora Krzysztofa Stańczyka z Głównego Instytutu Górnictwa na temat środowiskowych aspektów podziemnego zgazowania węgla. Autorzy konkludują, że pomimo rosnącej roli aspektów środowiskowych, które muszą być uwzględniane w każdej działalności człowieka, postęp w przypadku podziemnego zgazowania węgla w zakresie unikania zagrożeń dla środowiska, umożliwia obecnie podejmowanie decyzji o budowie w pełni bezpiecznej instalacji przemysłowej w dużej skali. Zachęcamy także zainteresowanych do zajrzenia raz jeszcze do wydania Chemik 12/2015 – o węglu – surowcu i energii dla chemii. PT Autorki z Politechniki Gdańskiej prezentują superkondensatory, które mogą stanowić bardzo dobre źródło magazynowania energii elektrycznej w energetyce odnawialnej, i – w tym kontekście – zastosowanie nowych materiałów elektrodowych; projektowanie takich materiałów wymaga nie tylko odpowiedniego doboru komponentów tworzących materiał kompozytowy, ale także dbałości o optymalne połączenie składników. Z kolei zespół Autorów z Instytutu Nowych Syntez Chemicznych w Puławach opisuje ścieżkę wyboru nośnika dla...

Szanowni Państwo, Drodzy Czytelnicy, Kwietniowe wydanie otwieramy refleksjami Pana Profesora Józefa Szarawary na temat dylematów moralnych współczesnej nauki. Pojęcie nauki odnosi się do wszelkiej działalności człowieka, której celem jest poznanie rzeczywistości – poznanie prawdy. A prawda w nauce oznacza zgodność wyników, wniosków, twierdzeń z rzeczywistością. Prawda jest kategoryczną cechą poznania – pisze Profesor. Nauka i technika są znamiennymi wyznacznikami cywilizacji ludzkiej. I przestrzega: Nauka i technika nie są dobrami absolutnymi. Człowiek, aby dalej normalnie egzystować, powinien radykalnie zmienić sposób życia i pojmowanie przyrody. Bardzo zachęcamy do wspólnej z Profesorem refleksji i – jeśli to możliwe – podzielenie się nią z PT Czytelnikami miesięcznika Chemik. Część merytoryczną otwiera publikacja PT Autorów z INS Oddział Chemii Nieorganicznej „IChN” w Gliwicach , którzy oceniają właściwości morfologiczne aktywnych napełniaczy używanych do obniżania palności materiałów polimerowych. PT Autorzy z Instytutu Technologii Chemicznej Organicznej ZUT w Szczecinie, konstatując, że nowoczesne technologie produkcji związków chemicznych coraz częściej wykorzystują...

Szanowni Państwo, Drodzy Czytelnicy, W marcowym wydaniu proponujemy Państwu lekturę interesujących publikacji. Wobec systematycznego wzrostu zainteresowania barwnikami azowymi, wynikającego z nieskompliowanej ich produkcji, szerokiej gamy kolorystycznej i trwałości, niezbędne jest stałe monitorowanie ich obecności w wyrobach konsumenckich, a co za tym idzie opracowanie wiarygodnych metod ich oznaczania; PT Autorzy z ICSO „Blachownia” zaprezentowali przegląd technik stosowanych do analizy i oznaczania barwników azowych i produktów ich rozkładu. PT Autorzy z Instytutu Chemii UPH w Siedlcach zaobserwowali w trakcie analizy MS produktu pozyskiwanego w technologii hydrolizy kolagenu, że cząsteczki otrzymywanych polipeptydów jonizują się ok. 50-krotnie (przy zastosowaniu technik elektrosprej i fotojonizacji pod ciśnieniem atmosferycznym: MS-ESI i MS-APPI); pozwoliło to na opracowanie szybkiej i dogodnej metody analizy na potrzeby tej technologii, a w publikacji podjęto próbę dyskusji nad przyczynami i zaskakującą powtarzalnością obserwowanej multi-jonizacji. Z kolei PT Autorzy Instytutu Inzynierii Środowiska i Instalacji Budowlanych Politechniki Łódzkiej prezentują wyniki badań ścieków z pięciu zakładów...

Szanowni Państwo, Drodzy Czytelnicy, Niniejsze wydanie otwiera informacja o Instytucie Niskich Temperatur i Badań Strukturalnych im. Włodzimierza Trzebiatowskiego Polskiej Akademii Nauk (INTiBS) we Wrocławiu – placówce naukowej o 50-letniej historii, specjalizującej się w tzw. badaniach podstawowych, w szczególności dotyczących tworzenia nowych materiałów, i wszechstronnym badaniu ich własności fizykochemicznych. Dzisiaj Instytut ma elitarną kategorię MNiSW – A+ i jest liderem innowacyjności, współpracującym z firmami w Polsce i na świecie. Gratulacje! W kolejnych publikacjach prof. Grzegorz Schroeder i dr Joanna Kurczewska z Wydziału Chemii UAM opisują sposób wytwarzania hybrydowych układów na nośnikach nieorganicznych, właściwości otrzymanych układów oraz ich zastosowanie w ochronie środowiska, chemii analitycznej oraz w kontrolowanym transporcie leków. Karolina Skołucka -Szary, Piotr Rieske, Sylwester Piaskowski z Laboratorium Naukowo- Badawczego, Celther Polska Sp. z o.o. w Zakroczymiu badają chitynę – polisacharyd o unikatowych właściwościach. Biorąc pod uwagę stale rosnące zapotrzebowanie na nowoczesne materiały opatrunkowe, wskazują na możliwości wykorzystania chityny (i jej najbardziej popularnych...