Category Archives: typ_wpisu

Karol DZIEWOŃSKI (1876–1943)

W roku bieżącym mija 140 lat od narodzin późniejszego wybitnego chemika organika, głównie w dziedzinie farmaceutyków i barwników; profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego, związanego z miastem Krakowem i jego przemysłem farmaceutycznym, szczególnie w okresie II wojny światowej. Wybitnego badacza i pedagoga, twórcy tzw. Szkoły Profesora Dziewońskiego. Członka Polskiej Akademii Umiejętności oraz Akademii Nauk Technicznych, Dziekana Wydziału na UJ, wieloletniego przewodniczącego krakowskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Chemicznego. W czasie okupacji niemieckiej prześladowanego w ramach zbrodniczej akcji „Sonderaktion Krakau”. Czytaj więcej w pliku PDF pdf-icon...
Read more

Branże krajowego przemysłu chemicznego w 2015 r. „Chemia” na warszawskiej GPW

Wszelkie dane statystyczne dotyczące gospodarki, w tym przemysłu chemicznego, w ubiegłym 2015 r., publikowane w poprzednich wydaniach Chemika, prezentowały sytuację we wspomnianym przemyśle, w obowiązującym podziale na trzy jego działy (PKD 20, 21 i 22). Dopiero niedawno, udało się uzyskać w Ministerstwie Rozwoju (za co wyrażamy podziękowanie), wyniki gospodarcze minionego roku, dotyczące krajowego przemysłu chemicznego, w bardziej szczegółowym rozbiciu, głównie na jego tzw. grupy. Wszystkie publikowane poniżej dane dotyczą firm o zatrudnieniu powyżej 9 osób. Po redakcyjnej obróbce prezentujemy je w dwóch tablicach (Tab. 1 i 2), zawsze na tle wyników, jakie osiągnęła zbiorowa sekcja przemysłu przetwórczego w Polsce (PKD sekcja C). W Tablicy 1 zgrupowaliśmy liczbowe wielkości, głównie natury organizacyjnej, inwestycji i eksportu. Dane w Tablicy 2 dotyczą szczególnie wyników ekonomicznych. Czytaj więcej w pliku PDF pdf-icon...
Read more

29. Edycja Projektu „Młody Chemik Eksperymentuje”

Wrocław, 4 czerwca 2016 r. 25 lat działalności Fundacji na rzecz Nauki Polskiej Warszawa, 18 czerwca 2016 r. 4 czerwca 2016 r w Sali Wałbrzyskiej Wydziału Chemicznego Politechniki Wrocławskiej nastąpiło uroczyste podsumowanie 29. edycji Projektu „Młody Chemik Eksperymentuje”; uczestnikami projektu byli uczniowie klas gimnazjalnych i licealnych z różnych szkół Dolnego Śląska. Uczniowie realizowali elementy programu zajęć przeznaczonego dla studentów Wydziału Chemicznego, zdawali kolokwia, rozwiązywali zadania problemowe i rachunkowe, a z wykonywanych na ocenę zajęć laboratoryjnych obowiązkowo pisali sprawozdania. Ich prace oceniane były przez pracowników naukowych Politechniki Wrocławskiej.Uczniowie przygotowali również prezentacje multimedialne z wykonanych przez siebie doświadczeń chemicznych oraz postery naukowe prezentowane na sesjach posterowych. Oprócz zajęć stacjonarnych w laboratoriach chemicznych, młodzież miała okazję udziału w warsztatach edukacyjnych, pt. Spotkanie z promieniotwórczością, przeprowadzanych w Narodowym Centrum Badań Jądrowych w Świerku k/Warszawy, a także w Centrum Wiedzy o Wodzie „Hydropolis” we Wrocławiu. Ponadto gimnazjaliści brali udział w Regionalnym Konkursie Chemicznym na Politechnice Wrocławskiej, a najlepsi licealiści będą reprezentować region dolnośląski w Ogólnopolskim Forum...
Read more

George HEVESY (1885–1966)

W lipcu 2016 r. przypada 50. rocznica śmierci wybitnego fizykochemika węgierskiego, profesora chemii fizycznej Uniwersytetów w Budapeszcie i Fryburgu oraz chemii organicznej Uniwersytetu w Sztokholmie; odkrywcy pierwiastka chemicznego hafnu oraz wynalazcy metody wskaźników promieniotwórczych. Laureata Nagrody Nobla. Członka Węgierskiej Akademii Nauk oraz Polskiego Towarzystwa Chemicznego. George (György) Charles Hevesy urodził się dnia 1 sierpnia 1885 r. w Budapeszcie w rodzinie żydowskiej, noszącej początkowo nazwisko Bischitz, zmienione wkrótce na Hevesy. Po maturze podejmuje studia chemiczne na Uniwersytecie im. Loranda Eotvosa w Budapeszcie. Uczelnia o historycznym rodowodzie, założona bowiem już w 1635 r., a więc jedna ze starszych w Europie. Działa do dzisiaj, aktualnie grupuje około 32 tys. studentów; w jej murach studiowało względnie pracowało, w różnych okresach, kilku laureatów Nagrody Nobla. Hevesy dalsze studia chemiczne realizuje na Uniwersytecie Technicznym w Berlinie. W roku 1908 zdobywa doktorat z fizyki na Uniwersytecie we Fryburgu Bryzgowijskim. Od 1911 r. przebywa w Anglii w Manchester, prowadząc kilkuletnie badania pod kierunkiem słynnego fizykochemika barona Ernesta...
Read more

Jubileusz 50-lecia Oddziału SITPChem w Puławach

13 maja br. w Puławach uroczyście obchodzono jubileusz 50-lecia Oddziału Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Przemysłu Chemicznego w Puławach. Licznie przybyli na tę uroczystość członkowie Oddziału oraz zaproszeni goście, a wśród nich: Sekretarz Generalny FSNT-NOT – Jacek Kubielski, przedstawiciele SITPChem: prof. Bożenna Kawalec-Pietrenko, Wiceprezes ZG SITPChem, Wiceprezes i jednocześnie Redaktor Naczelny czasopisma „Chemik” – Anna Czumak-Bieniecka, Sekretarz Generalny – Jerzy Kropiwnicki, Skarbnik – Stefan Oborski, Członek Honorowy Zarządu Głównego – Jerzy Paprocki, Redaktor Naczelny czasopisma „Przemysł Chemiczny” – Andrzej Szyprowski, przedstawiciele firm i instytucji – członków wspierających Oddział SITPChem w Puławach i/lub współpracujących z Oddziałem, w tym przedstawiciele Zarządu: Grupy Azoty Zakładów Azotowych Puławy SA, Instytutu Nowych Syntez Chemicznych w Puławach, Przedsiębiorstwa Projektowania Modernizacji i Rozwoju Z.A. Puławy SA PROZAP Sp. z o.o., Przedsiębiorstwa Wykonawstwa Remontów i Inwestycji REMZAP Sp. z o.o., Przedsiębiorstwa Remontów Energetycznych ENERGEZAP Sp. z o.o., Przedsiębiorstwa CHEMOROZRUCH Sp. z o.o., PTTK, a także przedstawiciele zaprzyjaźnionych Oddziałów SITPChem z Płocka, Gdańska, Torunia, Gliwic i Kędzierzyna-Koźla. Czytaj więcej w...
Read more

Polska w Unii Europejskiej w 2015 r.

W kilku poprzednich edycjach Chemika, przedstawiliśmy pod tą winietą m.in. dane statystyczne dotyczące wyników, jakie osiągnęła krajowa gospodarka, w tym bardziej szczegółowo przemysł chemiczny, w minionym 2015 r. W końcu maja br. GUS ogłosił, również za ubiegły rok, zbiorcze, syntetyczne dane, dotyczące sytuacji demograficznej, ale przede wszystkim gospodarczej, w odniesieniu do krajów zgrupowanych w Unii Europejskiej. Aczkolwiek cząstkowe dane na ten temat, prezentowaliśmy pod statystyczną winietą w lutowym wydaniu Chemika, to jednak zbiorcze informacje, dotyczące całego minionego roku, przytaczamy obecnie po raz pierwszy. Ze względu na ich uniwersalny charakter, przytoczone wielkości i wskaźniki dotyczące poszczególnych krajów prezentują głównie obraz ich całości gospodarki i przemysłu, bez uwzględnienia sytuacji przemysłu chemicznego, na co zwykle w naszych opracowaniach, zwracamy szczególną uwagę. Przedmiotowe dane zamieściliśmy poniżej w dwóch Tablicach 1 i 2. Czytaj więcej w pliku PDF pdf-icon...
Read more

Włodzimierz KOŁOS (1928 – 1996), Janina Maria Janik (1925–1993)

Włodzimierz KOŁOS (1928 – 1996) Mija 20 lat, gdy w czerwcu 1996 r., po długim okresie choroby i cierpień, zmarł wybitny fizyko-chemik, współtwórca warszawskiej i polskiej szkoły chemii kwantowej. Absolwent studiów chemicznych Uniwersytetu Poznańskiego; doktorant prof. L. Infelda; z czasem pracownik i profesor Instytutu Chemii Fizycznej PAN, Instytutu Badań Jądrowych w Świerku, a przede wszystkim i najdłużej, Wydziału Chemicznego Uniwersytetu Warszawskiego oraz placówek zagranicznych, głównie Uniwersytetu w Chicago (USA). Szczególnie zaangażowany w pionierskie prace nad badaniem struktur elektronowych małych cząsteczek, najczęściej molekuł wodoru, dla których wykonał szereg badań i obliczeń o nadzwyczajnej dokładności. Prace te, za które był nominowany do Nagrody Nobla, weszły na stałe do klasycznych osiągnięć fizykochemii. Doskonały dydaktyk, autor wielu artykułów, cennych podręczników i książek. Uhonorowany kilkoma odznaczeniami krajowymi i zagranicznymi, w tym m.in. pierwszym przyznanym medalem Międzynarodowej Akademii Nauk Kwantowo–Molekularnych. Z Jego imieniem powiązano zaszczytne wyróżnienia ustanowione w Polskim Towarzystwie Chemicznym oraz na Uniwersytecie Warszawskim. Czytaj więcej w pliku PDF Read more

Podmioty przemysłu chemicznego i pokrewne na „Liście 500” Rzeczpospolitej za 2015 r. Wstępne wyniki przemysłu w I kwartale 2016 r.

W końcu kwietnia br., „Rzeczpospolita” ogłosiła, tradycyjnie od 18. lat, „Listę 500”. największych, dobrowolnie zgłoszonych, podmiotów gospodarczych ze sfery przemysłu, handlu i finansów w Polsce za rok 2015 r. „Chemik”, również tradycyjnie, zamieszcza poniżej wyciąg przedsiębiorstw przemysłu chemicznego oraz branż pokrewnych z tej Listy. Zanim jednak je przedstawimy i omówimy, na wstępie kilka informacji dotyczących całej zbiorowości „Listy 500”. Na wstępie warto odnotować układ właścicielski wybranych największych podmiotów w kraju, zatrudniających łącznie ponad 1.450 tys. osób (wzrost o ok. 100 tys. wobec roku poprzedniego). Dominujący nadal, od wielu lat, jest udział kapitału zagranicznego – stanowi on 47,6% własności firm; podmioty prywatne polskie to 44,6%, firmy państwowe w minionym roku stanowiły jeszcze 6,6%, a 1,2% własności omawianej grupy to sektor komunalny. Wymieniona struktura własnościowa w ostatnim dziesięcioleciu uległa znaczącym zmianom: 10 lat temu przedstawiała się w tych samych pozycjach odpowiednio: 50,6, 30,0, 18,2 oraz niezmiennie 1,2%. Największej więc redukcji (trzykrotnej) uległ, do wspomnianego roku, sektor przedsiębiorstw państwowych; znacząco wzrósł natomiast...
Read more

Targi EuroLab i CrimeLab – biznes ramię w ramię z nauką

Warszawa, 12–14 kwietnia 2016 r.

Zakończyły się 18. Międzynarodowe Targi Analityki i Technik Pomiarowych EuroLab oraz 5. Targi Techniki Kryminalistycznej CrimeLab. Miesiecznik Chemik patronował medialnie obu wydarzeniom, które z sukcesem łączyły świat nauki i przemysłu, co podkreślali zarówno przedstawiciele instytutów naukowych i jednostek badawczo-rozwojowych, jak i wszelkiego typu laboratoriów oraz firm świadczących usługi na rzecz sektora. Podczas tegorocznych Targów zaprezentowało się 140 wystawców z 14 krajów, a przybyło na nie niemal 6 000 branżowych gości. Wystawcy przekonywali odwiedzających o zaletach prezentowanej oferty, a jednostki naukowe i badawcze informowały o prowadzonych badaniach i swych dokonaniach. Przedstawiciele branży uczestniczyli także w wykładach i konferencjach, podczas których mogli poszerzyć wiedzę, jak również uzyskać punkty edukacyjne. Podczas uroczystego otwarcia Targów EuroLab oraz Crime- Lab, prof. Leszek Sirko, podsekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego, podkreślał, że innowacyjność Polski powstaje poprzez współdziałanie naukowców z przemysłem, a oba wydarzenia targowe pomagają zacieśniać tę współpracę. Z kolei prof. Leszek Rafalski, przewodniczący Rady Głównej Instytutów Badawczych, zwrócił uwagę...
Read more

Feliks WIŚLICKI (1866–1949)

150 lat temu przyszedł na świat człowiek, który swoim życiem i działalnością, w określonym stopniu w technice europejskiej, a w podstawowym w polskim przemyśle włókien sztucznych, zapisał się złotymi zgłoskami, jako ważny współtwórca tego działu przemysłu chemicznego. Po studiach chemicznych podejmuje współpracę z francuskim twórcą techniki wytwarzania sztucznego jedwabiu H. Chardonnetem, uczestnicząc w ostatnich dekadach XIX w., w pionierskich pracach tego przemysłu na terenie Francji, Szwajcarii i Belgii. Gdy na początku XX w. powstaje idea zbudowania fabryki włókien sztucznych na terenach ówczesnej carskiej Rosji, Wiślicki jest wyznaczony na jej realizatora, z zaproponowanym przez siebie wyborem miejsca w Tomaszowie k/Łodzi. Pod Jego kierownictwem, powstają tam zakłady, które z czasem, w dwudziestoleciu międzywojennym, są jednymi z największych w krajowym przemyśle chemicznym i jedne z większych w Europie, stosując odpowiednie do epoki, najnowsze technologie produkcji. Lata II wojny światowej spędza na emigracji, w Londynie, będąc m.in. doradcą ds. przemysłu polskiego rządu emigracyjnego. Feliks Wiślicki, syn Markusa i Marii z Rothaubów przyszedł na...
Read more