Tomasz WOLSZAKIEWICZ* – Instytut Przemysłu Organicznego w Warszawie, Pracownia Badań Balistycznych, Pionki
Prosimy cytować jako: CHEMIK 2016, 70, 1, 27–32
Klasyczne zapłonniki stosowane do zapłonu stałych paliw rakietowych oparte są na prochu czarnym, który wytwarza duże ilości produktów gazowych zgodnie z następującą reakcją [1]: 74KNO3 + 30S + 16C6H2O -> 56CO2 + 14CO + 3CH4 + 2K2S + 4H2 + 35N2 + 19K2CO3 + 7K2SO4 + 2K2S + 8K2S2O3 + 2KCNS + (NH4)2CO3 + C + S + 665 kcal/kg. Podstawową wadą prochu czarnego jest trudność uzyskania podczas procesu produkcji powtarzalności charakterystyk balistycznych, które zależą w dużym stopniu od rodzaju użytego węgla drzewnego i temperatury zwęglania drewna [2]. Niepowtarzalność struktury prochu czarnego oraz krótki czas pracy, przy jednoczesnym wysokim wzroście ciśnienia w chwili zapłonu, wyklucza stosowanie prochu czarnego w nowoczesnych systemach zawierających stałe paliwa rakietowe. Do zapłonu stałego paliwa silnika rakietowego używane są trzy typy zapłonników: pirotechniczne, pirogeniczne i hipergoliczne [3].
Czytaj więcej w pliku PDF
Read more
Synteza 1,3-diamino-2,4,6-trinitrobenzenu z trinitrorezorcyny
Mateusz SZALA*, Leszek SZYMAŃCZYK – Wojskowa Akademia Techniczna, Wydział Nowych Technologii i Chemii, Warszawa
Prosimy cytować jako: CHEMIK 2016, 70, 1, 51–58
Współczesny materiał wybuchowy kruszący powinien charakteryzować się wysokimi parametrami detonacyjnymi (prędkość detonacji >7,5 km/s) oraz niską wrażliwością na uderzenie (15 J), tarcie (360 N), a także brakiem detonacji po przestrzeleniu pociskiem lub strumieniem kumulacyjnym. Pozostałe wymagania dotyczące właściwości są silnie związane z rodzajem formy użytkowej, w której będzie zastosowany. Np. do pocisków burzących o dużym wagomiarze poszukuje się kompozycji topliwych, umożliwiających elaborację poprzez odlewanie; temperatura topnienia nie może przekroczyć 110ºC i związek musi być stabilny w fazie ciekłej (trotyl, dinitroanizol). Do pocisków o małym kalibrze poszukuje się materiałów o niskiej średnicy krytycznej (heksogen). Jeżeli przewidywana jest deelaboracja materiału, to poszukiwane są materiały rozpuszczalne w popularnych i dostępnych rozpuszczalnikach, np. woda (nitrotriazolon), aceton (heksogen) itp. Osobnym, ale ważnym, czynnikiem determinującym przydatność materiału wybuchowego jest jednostkowy koszt wytworzenia. Jeżeli proces technologiczny wymaga wysokich temperatur, długich czasów kontaktu reagentów, złożonych substratów,...
Read more
Badania właściwości heterogenicznych paliw rakietowych po procesie przyspieszonego starzenia
Patrycja Walentyna SANECKA – Wojskowa Akademia Techniczna, Warszawa; Bogdan FLORCZAK* – Instytut Przemysłu Organicznego, Warszawa; Andrzej MARANDA – Wojskowa Akademia Techniczna, Warszawa
Prosimy cytować jako: CHEMIK 2016, 70, 1, 19–26
Heterogeniczne stałe paliwo rakietowe (HSPR) jest materiałem wysokoenergetycznym, z którego w procesie technologicznym otrzymywane są ładunki napędowe do silników rakietowych różnego przeznaczenia. Ładunki tego rodzaju otrzymuje się z półpłynnej
kompozycji (wysoko napełnionej zawiesiny (WNZ)), jaką jest paliwo w początkowym procesie technologicznym, której fazę ciekłą stanowi głównie syntetyczny kauczuk butadienowy z grupami funkcyjnymi (typu HTPB), a wypełniaczem jest stały utleniacz (chloran(VII) amonu) i pył aluminiowy – po jej utwardzeniu. Wymiary geometryczne i kształt ładunku oraz jego skład wpływają na podstawowe charakterystyki i warunki
pracy silnika rakietowego. Heterogeniczne stałe paliwo rakietowe powinno zapewniać:
Read more
- wymaganą wydajność energetyczną
- niezawodność eksploatacji
- wysoką chemiczną i fizyczną trwałość podczas przechowywania w różnych warunkach
- zdolność do równomiernego spalania
- jednorodność własności fizykochemicznych, fizykomechanicznych i balistycznych.
- impuls jednostkowy (określony przez skład, narzucony przez konstruktora)
- szybkość spalania (dopasowana do wymagań)
- właściwości fizykochemiczne
- właściwości mechaniczne
- czas eksploatacji.
Badanie wpływu pyłu aluminiowego na wybrane parametry materiałów wybuchowych emulsyjnych uczulanych mikrobalonami
Ewelina BEDNARCZYK, Andrzej MARANDA*, Józef PASZULA, Andrzej PAPLIŃSKI – Wojskowa Akademia Techniczna, Warszawa
Prosimy cytować jako: CHEMIK 2016, 70, 1, 41–50
Podstawowym składnikiem emulsyjnych materiałów wybuchowych (MWE) jest matryca, będąca emulsją typu „woda w oleju”. Fazę zdyspergowaną tworzy przesycony wodny roztwór utleniaczy, a fazę ciągłą (olejową) ciekłe paliwo, niemieszające się z wodą, i emulgator [1]. Pozostałe komponenty MWE, to różnego rodzaju środki modyfikujące ich właściwości fizykochemiczne. Jako utleniacz najczęściej stosowany jest azotan(V) amonu w mieszaninie z azotanem(V) sodu lub azotanem(V) wapnia, które modyfikują właściwości wodnych roztworów. Obniżają punkt krytyczny roztworu i wpływają na wzrost bilansu tlenowego. Zawartość utleniaczy przekracza 90%. Paliwem są organiczne ciecze tworzące lub nietworzące roztworów z wodą. Do emulsyjnych materiałów wybuchowych mogą być dodawane także paliwa stałe (organiczne i nieorganiczne); są to paliwa dodatkowe, modyfikujące właściwości wybuchowe. Często używanym paliwem nieorganicznym jest pył aluminiowy, np. [2÷6], którego wpływ na wybrane parametry detonacyjne MWE zbadano w ramach prezentowanej pracy.
Czytaj więcej w pliku PDF
Read more
Środowisko i ekologia. Giełda Papierów Wartościowych
Na początku grudnia ub.r. Główny Urząd Statystyczny opublikował swój nowy rocznik „Ochrona środowiska 2015”, w którym przedstawił zestaw danych (głównie za 2014 r.) dotyczących środowiska naturalnego oraz przebiegu i wyników proekologicznej działalności na jego rzecz. Z bardzo obszernego materiału (514 stron), dokonano wyboru podstawowych informacji o charakterze ogólnym oraz dotyczących przemysłu chemicznego. Zaprezentowano je w czterech tabelarycznych zbiorach.
Integralną i ważną częścią środowiska kraju są jego zasoby mineralne, szczególnie o wartościach użytkowych, przede wszystkim będące surowcami dla energetyki i przemysłu, w tym przemysłu chemicznego. Stan tych zasobów, wg aktualnego rozeznania geologicznego oraz wielkości rocznego ich wydobycia, jak również wynikające z tego teoretyczne okresy zapasów tych minerałów dla krajowej gospodarki, przedstawiono w Tablicy 1.
Czytaj więcej w pliku PDF
...
Read more
Nowoczesne rozwiązania w przetwórstwie tworzyw
Nowoczesne technologie przetwórstwa tworzyw polimerowych były przedmiotem 11. Międzynarodowej Konferencji „Advances in Plastics Technology – APT ‘15” w Centrum Wystawienniczym Expo Silesia w Sosnowcu, w dniach 13–15 października 2015 r. Organizatorem konferencji był gliwicki Oddział Farb i Tworzyw Instytutu Inżynierii Materiałów Polimerowych i Barwników. Konferencje organizowane są w cyklu dwuletnim od 1996 r. i są ważnym wydarzeniem w Europie Środkowowschodniej, które na stałe weszło do kalendarza spotkań naukowo-technicznych, poświęconych najnowszym osiągnięciom w dziedzinie tworzyw polimerowych. Głównym celem konferencji było przedstawienie światowych trendów i osiągnięć w zakresie technologii przetwórstwa tworzyw, jak również stworzenie płaszczyzny współpracy w tej dziedzinie między Europą Wschodnią, Środkową i Zachodnią, pomiędzy nauką i przemysłem. Konferencję prowadzono w języku angielskim z tłumaczeniem symultanicznym całego jej przebiegu na język polski. Wzięło w niej udział ponad 80 specjalistów branży przetwórstwa tworzyw oraz przedstawicieli świata nauki z 12 krajów (Austrii, Cypru, Hiszpanii, Kanady, Niemiec, Polski, Słowacji, Szwajcarii, Szwecji, Ukrainy, Wielkiej Brytanii i Włoch), reprezentujących 55 instytucji; 54% delegatów przybyło...
Read more
Roman MAY (1846 – 1887)
W styczniu, 170 lat temu, przyszedł na świat chemik, wybitny działacz przemysłowy i społeczny Wielkopolski, który zaistniał na tym terenie w okresie pruskiego zaboru. Mimo stosunkowo krótkiego życia (41 lat) dał się poznać jako wielce zaangażowany w działalność naukową i patriotyczną, początkowo na terenie miasta Wrocławia i innych na południu, a następnie szkół poznańskich, oraz, w późniejszych latach, będąc twórcą zrębów przemysłu chemicznego Wielkopolski. Były to początkowo zakłady na Starołęce (późniejsza dzielnica Poznania), których kontynuacją były, istniejące do dzisiaj, zakłady chemiczne w Luboniu k/Poznania (obecnie Luvena SA), aktualnie producent nowoczesnych nawozów mineralnych i innych chemikaliów. Roman May jest zaliczony, obok H. Cegielskiego i B. Szafarkiewicza, do trójki słynnych nauczycieli, ponadto wybitnych polskich działaczy patriotycznych i gospodarczych Poznania i Wielkopolski, którzy, swoją działalnością, przyczynili się do rosnącego prestiżu i rozwoju tej części Polski w XIX w.
Czytaj więcej w pliku PDF
...
Read more