Category Archives: Artykuł w Chemiku

Józef SZARAWARA – Honorowy Profesor Politechniki Śląskiej Prosimy cytować jako: CHEMIK 2016, 70, 4, 181–184 Wiek XX charakteryzował się gwałtownym rozwojem nauki i techniki. Wiek XXI znamienny jest dalszym rozwojem naukowo– technicznym, który tworzy podstawy nowej cywilizacji. W historii naszej cywilizacji, szczególnie cywilizacji przemysłowej, nauka odegrała istotną rolę. Na wstępie tych rozważań pragnę bliżej określić samo pojęcie i sens nauki. Pojęcie nauki, w ścisłym ujęciu, odnosi się do wszelkiej działalności ludzkiej, której celem jest poznanie rzeczywistości, obejmującej świat przyrody, świat pojęć, lub ogólniej – poznanie prawdy. Pojęcie prawdy w nauce oznacza zgodność wyników, wniosków i twierdzeń z rzeczywistością. Prawda jest kategoryczną cechą poznania; wg filozofii greckiej – zgodność poznania z rzeczywistością. Każde twierdzenie, które ma sens i znaczenie prawdy, musi być odpowiednio zweryfikowane, tj. potwierdzone lub zanegowane w sposób obiektywny i powtarzalny, co określa się często jako falsyfikację. Podstawą weryfikacji twierdzeń przyrodniczych są wyniki doświadczeń, a twierdzeń teoretycznych – dowody logiczne gwarantujące obiektywność i powtarzalność. Czytaj więcej w pliku PDF Read more

Andrzej FRANKIEWICZ* – Zakład Paliw Płynnych i Biogospodarki, Przemysłowy Instytut Motoryzacji, Warszawa Prosimy cytować jako: CHEMIK 2016, 70, 4, 203–208 Dokonujący się na naszych oczach postęp cywilizacyjny wzmaga zapotrzebowanie na energię oraz materiały pędne. Kurczące się zasoby surowców naturalnych, takich jak węgiel kamienny, ropa naftowa i gaz ziemny, oraz zmieniająca się sytuacja geopolityczna na świecie spowodowały, że ludzkość zaczęła zwracać się ku alternatywnym źródłom energii. Takim źródłem energii są biopaliwa, czyli paliwa powstałe w wyniku przerobu biomasy. Na biopaliwa pierwszej generacji składają się biopaliwa produkowane z cukru, skrobi, oleju roślinnego lub tłuszczów zwierzęcych, i należą do nich: biodiesel, bioalkohole, biogaz, a także czyste oleje roślinne. Kontrowersje, jakie towarzyszą ich produkcji są związane z tym, iż ten sam surowiec stanowi bezpośrednio pożywienie dla ludzi i zwierząt lub jest wykorzystywany do produkowania pokarmów. Czytaj więcej w pliku PDF ...

Łukasz GOŚCINIAK* – Instytut Chemii, Politechnika Warszawska, Płock Prosimy cytować jako: CHEMIK 2016, 70, 4, 209–218 Procesy termicznej konwersji biomasy mające na celu pozyskiwanie energii i surowców do syntez chemicznych, pozostają popularnym tematem badań na całym świecie. Jawią się bowiem jako odnawialne i ekologiczne źródło surowców dla potrzeb chemii i energetyki, co niewątpliwie przyczynia się do niesłabnącego zainteresowania technologiami m.in. zgazowania biomasy [1]. Zgazowanie prowadzone jest w celu uzyskania gazu, w skład którego wchodzą głównie CO, CO2, H2, N2, H2O i CH4. Proces ten jest zespołem przemian zachodzących w warunkach podwyższonej temperatury w obecności czynnika zgazowującego (np. tlenu, powietrza, pary wodnej czy dwutlenku węgla), w wyniku których z paliw stałych otrzymuje się gaz. W trakcie zgazowania zachodzą zarówno reakcje endo- jak i egzotermiczne, a uproszczony jego przebieg przedstawia się następująco [2÷4]: Czytaj więcej w pliku PDF ...

Ewa KUŻDŻAŁ*, Barbara CICHY, Szymon DULIK - Instytut Nowych Syntez Chemicznych Oddział Chemii Nieorganicznej „IChN” w Gliwicach, Gliwice Prosimy cytować jako: CHEMIK 2016, 70, 4, 185–192 Organiczne polimery syntetyczne stanowią podstawę wielu współczesnych materiałów zastępujących materiały tradycyjne. Coraz większy udział na rynku materiałów polimerowych zajmują modyfikacje istniejących polimerów. Jednym z najczęściej stosowanych sposobów modyfikacji polimerów jest ich napełnienie. Środki pomocnicze, zwane napełniaczami, są wprowadzane do tworzyw sztucznych w celu polepszenia właściwości mechanicznych i cieplnych oraz obniżenia ceny gotowego wyrobu. Nie należy oczekiwać, że uzyska się poprawę wszystkich właściwości poprzez napełnienie. Zazwyczaj korzystnym zmiaom jednej właściwości towarzyszy pogorszenie innych. Wpływ aktywnych napełniaczy na właściwości mechaniczne, dielektryczne i termiczne materiałów polimerowych jest znaczący. Przydatność napełniaczy używanych do wytwarzania kompozytów polimerowych wynika nie tylko z ich składu chemicznego, ale też z właściwości fizycznych, takich jak: gęstość właściwa, wielkość ziarna, jego kształt i powierzchnia oraz porowatość [1÷3]. Struktura morfologiczna napełniaczy obecnych w matrycy polimerowej wpływa przede wszystkim na właściwości reologiczne kompozycji polimerowej oraz na właściwości...

Mariusz Władysław MALKO, Agnieszka WRÓBLEWSKA*, Instytut Technologii Chemicznej Organicznej, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny, Szczecin Prosimy cytować jako: CHEMIK 2016, 70, 4, 193–202 Limonen jest monoterpenem o licznych zastosowaniach w przemyśle chemicznym. Stanowi on główny składnik olejków pozyskiwanych z odpadowych skórek owoców cytrusowych (biomasa). Można go otrzymywać metodami naturalnymi i syntetycznymi, stosując np. procesy pirolityczne. Metody naturalne (destylacja prosta, czy destylacja z parą wodną skórek owoców cytrusowych) pozwalają na zagospodarowanie odpadowych skórek owoców cytrusowych z przemysłu spożywczego i równocześnie pozyskiwanie czystego limonenu z niewielką ilością toksycznych odpadów. Metody pirolityczne wymagają wysokich temperatur oraz generują znaczne ilości ścieków i są bardzo szkodliwe dla środowiska. Czytaj więcej w pliku PDF ...