Category Archives: 2016-07

Proces impregnowania teflonem powłoki tlenkowej wytwarzanej metodą anodowego utleniania na podłożu aluminium

Przemysław KWOLEK* – Katedra Materiałoznawstwa, Politechnika Rzeszowska, Rzeszów; PatrycjaGÓRECKA; Andrzej OBŁÓJ – Laboratorium Badań Materiałów dla Przemysłu Lotniczego, Politechnika Rzeszowska, Rzeszów; Urszula KWOLEK – Wydział Chemii, Uniwersytet Jagielloński, Kraków; Kamil DYCHTOŃ; Marcin DRAJEWICZ; Jan SIENIAWSKI – Katedra Materiałoznawstwa, Politechnika Rzeszowska, Rzeszów Prosimy cytować jako: CHEMIK 2016, 70, 7, 361–368 Aluminium i jego stopy, dzięki małej gęstości i dobrym właściwościom mechanicznym (szczególnie po umacniającej obróbce cieplnej), są szeroko stosowane jako materiał konstrukcyjny, m. in. w lotnictwie i motoryzacji. Dla poprawy ich odporności korozyjnej i zwiększenia przyczepności powłok malarskich do ich podłoża, prowadzony jest proces anodowania. Wytwarzane powłoki tlenkowe cechują się małą twardością i odpornością na zużycie w warunkach tarcia. Powłoki o lepszych właściwościach tribologicznych wytwarzane są w procesie anodowania twardego. Charakterystyczne jego cechy, to niska temperatura elektrolitu (najczęściej < 273 K) i duża gęstość prądu (> 2,5 A∙dm−2) [1]. Grubość wytwarzanych powłok Al2O3 jest zwykle większa od 51 μm [2]. Elementy konstrukcyjne ze stopów aluminium po anodowaniu twardym są stosowane w...
Read more

Hydrolityczny kinetyczny rozdział racemicznych estrów glicydylowych wobec chiralnego salenowego kompleksu kobaltu(iii) na nośniku polimerowym

Agnieszka Bukowska *, Wiktor Bukowski , Sabina Kleczyńska , Katarzyna Matkiewicz - Wydział Chemiczny, Politechnika Rzeszowska, Rzeszów Prosimy cytować jako: CHEMIK 2016, 70, 7, 375–382 Hydrolityczny kinetyczny rozdział (ang. Hydrolitic Kinetic Resolution, HKR) rac‑epoksydów katalizowany przez chiralne salenowe kompleksy kobaltu(III) został odkryty przypadkowo przez Jacobsena i wsp. podczas badań aktywności katalitycznej kompleksu I (Schemat 1) w reakcji epoksydów z kwasem benzoesowym [1]. Zaobserwowali oni, że oprócz oczekiwanego chiralnego monoestru glikolu i chiralnego epoksydu, w mieszaninie poreakcyjnej pojawia się diol o wysokiej czystości optycznej (>98% ee). Powstawał on na skutek konkurencyjnej hydratacji epoksydu wywołanej przypadkową obecnością wody w mieszaninie reakcyjnej. Odkrycie to zwróciło uwagę zespołu Jacobsena na wodę jako najbardziej atrakcyjny reagent do kinetycznego rozdziału racemicznych związków epoksydowych. Równoczesne otrzymywanie dwóch cennych produktów w następstwie otwarcia pierścienia epoksydowego pod wpływem wody (chiralnego epoksydu i diolu) przyczyniło się do szybkiego rozpowszechnienia technologii HKR, jako sposobu wytwarzania tych związków w skali przemysłowej [2]. Czytaj więcej w pliku PDF Read more

Dwustronnie klejące taśmy na bazie samoprzylepnych klejów silikonowych

Adrian Krzysztof Antosik *, Zbigniew Czech - Instytut Technologii Chemicznej Organicznej, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecnie Prosimy cytować jako: CHEMIK 2016, 70, 7, 369–374 Samoprzylepne kleje (PSA) to materiały, które na skutek kontaktu z podłożem wytwarzają duże siły adhezyjne, bez konieczności reakcji chemicznej. Można je usunąć bez śladów na sklejanym podłożu. Są definiowane jako materiały lepkosprężyste, które w postaci filmu klejowego pozostają trwale kleiste w temperaturze pokojowej. Kohezja klejów samoprzylepnych powinna być znacznie większa niż siła ich przyczepności do podłoża. Kleje te odgrywają ważną rolę w życiu codziennym; mają zastosowanie w wielu gałęziach gospodarki. Z mechanicznego punktu widzenia, PSA są miękką, lepką substancją; często niezbędny jest nośnik, aby można je było wykorzystać komercyjnie w takich produktach jak taśmy czy etykiety samoprzylepne [1÷3]. Czytaj więcej w pliku PDF pdf-icon...
Read more

Branże krajowego przemysłu chemicznego w 2015 r. „Chemia” na warszawskiej GPW

Wszelkie dane statystyczne dotyczące gospodarki, w tym przemysłu chemicznego, w ubiegłym 2015 r., publikowane w poprzednich wydaniach Chemika, prezentowały sytuację we wspomnianym przemyśle, w obowiązującym podziale na trzy jego działy (PKD 20, 21 i 22). Dopiero niedawno, udało się uzyskać w Ministerstwie Rozwoju (za co wyrażamy podziękowanie), wyniki gospodarcze minionego roku, dotyczące krajowego przemysłu chemicznego, w bardziej szczegółowym rozbiciu, głównie na jego tzw. grupy. Wszystkie publikowane poniżej dane dotyczą firm o zatrudnieniu powyżej 9 osób. Po redakcyjnej obróbce prezentujemy je w dwóch tablicach (Tab. 1 i 2), zawsze na tle wyników, jakie osiągnęła zbiorowa sekcja przemysłu przetwórczego w Polsce (PKD sekcja C). W Tablicy 1 zgrupowaliśmy liczbowe wielkości, głównie natury organizacyjnej, inwestycji i eksportu. Dane w Tablicy 2 dotyczą szczególnie wyników ekonomicznych. Czytaj więcej w pliku PDF pdf-icon...
Read more

29. Edycja Projektu „Młody Chemik Eksperymentuje”

Wrocław, 4 czerwca 2016 r. 25 lat działalności Fundacji na rzecz Nauki Polskiej Warszawa, 18 czerwca 2016 r. 4 czerwca 2016 r w Sali Wałbrzyskiej Wydziału Chemicznego Politechniki Wrocławskiej nastąpiło uroczyste podsumowanie 29. edycji Projektu „Młody Chemik Eksperymentuje”; uczestnikami projektu byli uczniowie klas gimnazjalnych i licealnych z różnych szkół Dolnego Śląska. Uczniowie realizowali elementy programu zajęć przeznaczonego dla studentów Wydziału Chemicznego, zdawali kolokwia, rozwiązywali zadania problemowe i rachunkowe, a z wykonywanych na ocenę zajęć laboratoryjnych obowiązkowo pisali sprawozdania. Ich prace oceniane były przez pracowników naukowych Politechniki Wrocławskiej.Uczniowie przygotowali również prezentacje multimedialne z wykonanych przez siebie doświadczeń chemicznych oraz postery naukowe prezentowane na sesjach posterowych. Oprócz zajęć stacjonarnych w laboratoriach chemicznych, młodzież miała okazję udziału w warsztatach edukacyjnych, pt. Spotkanie z promieniotwórczością, przeprowadzanych w Narodowym Centrum Badań Jądrowych w Świerku k/Warszawy, a także w Centrum Wiedzy o Wodzie „Hydropolis” we Wrocławiu. Ponadto gimnazjaliści brali udział w Regionalnym Konkursie Chemicznym na Politechnice Wrocławskiej, a najlepsi licealiści będą reprezentować region dolnośląski w Ogólnopolskim Forum...
Read more

George HEVESY (1885–1966)

W lipcu 2016 r. przypada 50. rocznica śmierci wybitnego fizykochemika węgierskiego, profesora chemii fizycznej Uniwersytetów w Budapeszcie i Fryburgu oraz chemii organicznej Uniwersytetu w Sztokholmie; odkrywcy pierwiastka chemicznego hafnu oraz wynalazcy metody wskaźników promieniotwórczych. Laureata Nagrody Nobla. Członka Węgierskiej Akademii Nauk oraz Polskiego Towarzystwa Chemicznego. George (György) Charles Hevesy urodził się dnia 1 sierpnia 1885 r. w Budapeszcie w rodzinie żydowskiej, noszącej początkowo nazwisko Bischitz, zmienione wkrótce na Hevesy. Po maturze podejmuje studia chemiczne na Uniwersytecie im. Loranda Eotvosa w Budapeszcie. Uczelnia o historycznym rodowodzie, założona bowiem już w 1635 r., a więc jedna ze starszych w Europie. Działa do dzisiaj, aktualnie grupuje około 32 tys. studentów; w jej murach studiowało względnie pracowało, w różnych okresach, kilku laureatów Nagrody Nobla. Hevesy dalsze studia chemiczne realizuje na Uniwersytecie Technicznym w Berlinie. W roku 1908 zdobywa doktorat z fizyki na Uniwersytecie we Fryburgu Bryzgowijskim. Od 1911 r. przebywa w Anglii w Manchester, prowadząc kilkuletnie badania pod kierunkiem słynnego fizykochemika barona Ernesta...
Read more