Category Archives: 2014

Szerokie spektrum możliwości analizy termicznej w badaniach i przemyśle

Szerokie spektrum możliwości analizy termicznej w badaniach i przemyśle NOWAK M., CICHY B.

Prosimy cytować jako: CHEMIK 2014, 68, 216–223 Analiza termiczna jest uznaną metodą do charakteryzowania właściwości fizycznych i chemicznych materiałów w wielu dziedzinach nauki i przemysłu. W artykule wskazano możliwe obszary zasatosowań analizy termicznej oraz opisano niektóre badania derywatograficzne wykonywane w ramach prac badawczych realizowanych w INS, Oddział Chemii Nieorganicznej „IChN” w Gliwicach. Czytaj więcej w pliku PDF pdf-icon...
Read more

Strukturalne i elektronowe aspekty wiązania azot–azot

Strukturalne i elektronowe aspekty wiązania azot–azot GAJDA K., ZARYCHTA B., EJSMONT K.

Prosimy cytować jako: CHEMIK 2014, 68, 4, 363–368 Azot, podobnie jak wiele innych pierwiastków chemicznych, posiada zdolność do katenacji. Największą grupę związków z układami Nx stanowią te, które zawierają dwa atomy azotu, a najliczniejszą wśród nich a najliczniejsze wśród nich to związki –hydrazo, –azo, –azoksy, –azodioksy oraz związki zawierające grupę nitraminową. W prezentowanych badaniach dla ustalenia zmian w długości wiązania azot–azot wyliczono średnie jej wartości na podstawie obliczeń kwantowo-mechanicznych oraz danych z krystalograficznej bazy CSD. Dodatkowo, przy użyciu indeksu aromatyczności HOMA opartego na kryteriach geometrycznyche, wyliczono aromatyczność pierścieni fenylowych związanych z analizowanymi grupami funkcyjnymi. Słowa kluczowe: obliczenia Q-M, związki N–N, HOMA, struktura, gęstość elektronowa Czytaj więcej w pliku PDF pdf-icon...
Read more

Usuwanie metali ciężkich z roztworów wodnych z wykorzystaniem aerożeli i kserożeli węglowych

Usuwanie metali ciężkich z roztworów wodnych z wykorzystaniem aerożeli i kserożeli węglowych ŁUŻNY R., IGNASIAK M., WALENDZEWSKI J., STOLARSKI M.

Prosimy cytować jako: CHEMIK 2014, 68, 6, 544–553 Aerożele i kserożele węglowe otrzymano w procesie polikondensacji rezorcyny z formaldehydem w środowisku wodnym z wykorzystaniem wodorotlenku potasu oraz bromku cetylotrimetylowego jako katalizatorów. Zsyntezowane materiały poddano aktywacji, a następnie zbadano ich skuteczność w procesie adsorpcyjnego usuwania jonów metali ciężkich (niklu, miedzi i cynku) z roztworów wodnych. Otrzymane wyniki wskazują na istotny wpływ warunków syntezy, metody aktywacji oraz rodzaju usuwanego jonu na zdolność sorpcyjną badanych materiałów. Skuteczność usuwania niklu, miedzi i cynku z roztworów wodnych z wykorzystaniem kserożelowych i aerożelowych materiałów węglowych jest zbliżona, a w niektórych przypadkach większa, niż skuteczność komercyjnych węgli aktywnych. Słowa kluczowe: adsorpcja, aerożele węglowe, kserożele węglowe, metale ciężkie Czytaj więcej w pliku PDF pdf-icon...
Read more

Polska szkoło – quo vadis?

Polska szkoło – quo vadis? BERNARD P., MIGDAŁ-MIKULI A., CIURA K.

Proszę cytować jako: CHEMIK 2014, 68, 9, 784–793 Polska szkoła ulega ciągłym przemianom. Wdrażane są kolejne reformy edukacji w różnym stopniu wpływające na kształt polskiego szkolnictwa, programy i stosowane metody nauczania. Można często odnieść wrażenie, że reforma goni reformę, a wpływ wprowadzanych zmian na poziom edukacji ma drugorzędne znaczenie. W artykule podjęto próbę oszacowania wpływu dwóch ostatnich reform na stan edukacji chemicznej w naszym kraju. Dodatkowo poddano analizie wpływ reform na popularność chemii jako przedmiotu w szkole ponadgimnazjalnej oraz jako kierunku studiów wyższych. Słowa kluczowe: reforma edukacji, poziom edukacji chemicznej, nauczanie przez dociekanie naukowe Czytaj więcej w pliku PDF pdf-icon...
Read more

Algi – przyszłość z morza

Algi – przyszłość z morza KĘPSKA D., OLEJNIK Ł.

Proszę cytować jako: CHEMIK 2014, 68, 967–972 Algi są organizmami fotosyntetyzującymi, prokariotycznymi albo eukariotycznymi. Ich komórki zawierają aminokwasy, witaminy, składniki mineralne, NNKT, aosainę,polifenole, kwasy o silnym działaniu nawilżającym i pobudzające krążenie krwi polisacharydy, a takżeβkaroten i karotenoidy. Ze względu na swój bogaty skład chemiczny, biomasa glonów znalazła zastosowanie w przemyśle spożywczym, farmaceutycznym i kosmetycznym. Preparaty z alg, stosowane jako suplementy diety i składniki środków upiększających, cechuje wysoka czystość chemiczna i efektywność działania. Do najlepiej poznanych polisacharydów alg należą: agar oraz alginian.Ponadto, prowadzone są badania dotyczące zastosowania alg jako źródła alternatywnej energii w postaci biopaliw, a także w procesie oczyszczania ścieków. Słowa kluczowe: algi, agar, alginian, biopaliwa Czytaj więcej w pliku PDF pdf-icon...
Read more

Wykorzystanie składników ekstraktu z liści orzecha włoskiego Juglans regia L do zwalczania grzybów z gatunku Ascosphaera apis

Wykorzystanie składników ekstraktu z liści orzecha włoskiego Juglans regia L do zwalczania grzybów z gatunku Ascosphaera apis GARBACZEWSKA S., CIENIECKA-ROSŁONKIEWICZ A., MICHALCZYK A., KIEŁCZEWSKA A.

Prosimy cytować jako: CHEMIK 2014, 68, 2, 117–122 Zarodniki grzyba z gatunku Ascosphaera apis wywołują u pszczół grzybicę wapienną (otorbielakową), inaczej zwaną askosferiozą. Porażenie askosferiozą powoduje zamieranie czerwiu i jego mumifikację. Zbadano wpływ ekstraktu z liści orzecha i otrzymanych w wyniku jego chromatograficznego rozdziału frakcji na liniowy wzrost grzybni A. apis w warunkach in vitro na podłożu agarowym. Aktywność ekstraktu z liści była niewielka i wynosiła 45%, natomiast jedna z otrzymanych z jego rozdziału frakcji wykazywała 80% zahamowania rozwoju grzybni. Zawartość aktywnej frakcji zidentyfikowano metodą GC-MS i DI-MS i IR. Zbadano przeciwgrzybicze właściwości juglonu – substancji aktywnej obecnej w ilości 0,3% (GC-MS) w badanej frakcji. Wyznaczono MIC juglonu dla A. apis, które wynosiło 2500 mg/l. Stwierdzono również 58,6% (GC-MS) zawartość δ-tokoferolu, dlatego zbadano jego wpływ na hamowanie rozwoju A. apis. Nie zaobserwowano jednak inhibicji wzrostu grzybni....
Read more

Mikronizacja kluczem do współczesnej farmacji

Mikronizacja kluczem do współczesnej farmacji LEGUTKO M., TOMANEK G., GIERAK Ł., KROPIWNICKI J.

Prosimy cytować jako: CHEMIK 2014, 68, 224–226 Mikronizacja materiałów przeznaczonych do wytwarzania leków ma znaczenie kluczowe. Jest to jeden z czynników zapewnienia wysokiej jakości, a co za tym idzie, bezpieczeństwa produktów farmaceutycznych. W związku z tym, technologia mechanicznego rozdrabniania surowców farmaceutycznych rozwija się w olbrzymim tempie. Słowa kluczowe: mikronizacja, analiza granulometryczna, dyfrakcja laserowa Czytaj więcej w pliku PDF pdf-icon...
Read more

Oktakarboksyftalocyjaniny – związki o interesujących właściwościach spektralnych, fotochemicznych i katalitycznych

Oktakarboksyftalocyjaniny – związki o interesujących właściwościach spektralnych, fotochemicznych i katalitycznych NACKIEWICZ J., SUCHAN A., KLIBER M.

Prosimy cytować jako: CHEMIK 2014, 68, 4, 369–376 Przedstawiono metody syntezy oktakarboksyftalocyjanin, MPcOC. Omówiono ich widma absorpcyjne UV-Vis, asocjację oraz wybrane właściwości fotochemiczne i katalityczne. Opisano wpływ czwartorzędowych soli amoniowych na widma UV-Vis i asocjację CuPcOC, fluorescencję roztworów wodnych ZnPcOC oraz aktywność katalityczną CoPcOC w homogenicznym aerobowym utlenianiu L-cysteiny. Słowa kluczowe: oktakarboksyftalocyjaniny, synteza, asocjacja, widma UV-Vis, kataliza Czytaj więcej w pliku PDF pdf-icon...
Read more

Ryzosfera metalofitów i jej rola w procesie bioremediacji metali ciężkich

Ryzosfera metalofitów i jej rola w procesie bioremediacji metali ciężkich BORYMSKI S., PIOTROWSKA-SEGET Z.

Prosimy cytować jako: CHEMIK 2014, 68, 6, 554–559 Rośliny zdolne do wzrostu w obecności podwyższonych stężeń metali ciężkich nazywane są metalofitami, a niektóre z nich są zdolne do pobierania i akumulacji jonów metali. Ich ryzosfera stanowi unikalne środowisko, będące rezerwuarem wyspecjalizowanych bakterii metaloopornych. Mikroorganizmy te mogą wpływać na biodostępność jonów metali ciężkich oraz na wzrost i akumulację metali ciężkich przez metalofity. Dlatego rola ryzosfery i procesy w niej zachodzące, w kontekście fitoekstrakcji metali ciężkich, są bardzo ważne. Słowa kluczowe: metale ciężkie, bioremediacja, metalofity, Czytaj więcej w pliku PDF pdf-icon...
Read more

Rozporządzenie REACH a odpady – gdzie tkwią problemy?

Rozporządzenie REACH a odpady – gdzie tkwią problemy? KRZEŚLAK A., PALCZEWSKA-TULIŃSKA M.

Proszę cytować jako: CHEMIK 2014, 68, 10, 821–830 W publikacji omówiono główne problemy dotyczące braku spójności legislacji odpadowej z wymaganiami rozporządzenia REACH. Wymieniono bardziej istotne zapisy odnoszące się do odpadów w rozporządzeniu REACH oraz legislacji odpadowej. Następnie dokonano analizy pod kątem istniejących konsekwencji zapisów prawa, ze szczególnym uwzględnieniem pojęcia „produktu ubocznego” oraz „odpadu, który utracił status odpadu” oraz sytuacji energetyki zawodowej, dotkniętej jako pierwsza branża problemem braku spójności w istniejących zapisach. Na koniec przedyskutowano kwestię braku pragmatycznego podejścia do zapisów prawnych na przykładzie importu pasty ołowiowej, która miała służyć jako uzupełniający surowiec w produkcji akumulatorów. Artykuł zakończono wnioskami oraz podsumowaniem w postaci cytatów pochodzących od respondentów Punktu Konsultacyjnego ds. REACH i CLP Ministerstwa Gospodarki. Słowa kluczowe: Rozporządzenie REACH, chemikalia, ustawa o odpadach, odpady, odzysk, rejestracja substancji, wprowadzanie do obrotu, produkt uboczny, utrata statusu odpadu, uboczne produkty spalania węgla, żużle i popioły, pasta ołowiowa, odpad niebezpieczny, Biuro ds. Substancji Chemicznych, Europejska Agencja...
Read more