Category Archives: 2014-04

Struktury krystaliczne soli kwasu szczawiowego i amin alifatycznych

Struktury krystaliczne soli kwasu szczawiowego i amin alifatycznych DZIUK B., EJSMONT K., ZALESKI J.

Prosimy cytować jako: CHEMIK 2014, 68, 4, 391–395 W artykule dokonano analizy struktur krystalicznych soli kwasu szczawiowego i amin alifatycznych. W sieciach tych występuje wielość form ułożenia zarówno jedno-ujemnych jak i dwu-ujemnych anionów kwasu szczawiowego. Jednoujemne aniony mogą tworzyć cykliczne dimery lub układać się w liniowe łańcuchy o charakterze zarówno przypominającym strukturę schodkową jak również łańcuchy mieszane. W przypadku anionów dwu-ujemnych można również wyróżnić łańcuchy liniowe płaskie oraz łańcuchy liniowe, zawierające aniony ułożone względem siebie prostopadle. W celu porównania parametrów geometrycznych wiązań wodorowych typu O–H...O występujących pomiędzy jedno-ujemnymi anionami w krysztale oraz w “fazie gazowej”, przeprowadzono obliczenia kwantowo-mechaniczne metodą MP2. Słowa kluczowe: szczawiany alkiloamonowe, struktury krystaliczne, silne wiązania wodorowe. Czytaj więcej w pliku PDF pdf-icon...
Read more

Koordynacyjna (ko)polimeryzacja olefin

Koordynacyjna (ko)polimeryzacja olefin BIAŁEK M., OCHĘDZAN-SIODŁAK W., DZIUBEK K., CZAJA K., BOSOWSKA K.

Prosimy cytować jako: CHEMIK 2014, 68, 4, 268–279 Artykuł prezentuje podsumowanie wieloletnich prac w zakresie koordynacyjnej polimeryzacji olefin prowadzonych w Katedrze Technologii Chemicznej i Chemii Polimerów Wydziału Chemii Uniwersytetu Opolskiego. Począwszy od beznośnikowych i zakotwiczonych na oryginalnym nośniku chlorku magnezu z tetrahydrofuranem tytanowych i wanadowych katalizatorów Zieglera-Natty, zespół opolski włączył się w nurt światowych badań nad poszukiwaniem coraz to nowszych układów katalitycznych – bardziej aktywnych i produkujących poliolefiny o różnorodnych, pożądanych właściwościach. Dalsze badania polimeryzacji i kopolimeryzacji etylenu z wyższymi 1-olefinami prowadzono z zastosowaniem różnorodnych beznośnikowych i nośnikowych metalocenowych układów katalitycznych uzyskując z dużą wydajnością odpowiednie polimery i kopolimery. Polietylen o bardzo ciekawych właściwościach, np. niespotykanie wysokim stopniu krystaliczności, uzyskano w toku badań z użyciem cieczy jonowych jako swoistych nośników katalizatorów metalocenowych w dwufazowej polimeryzacji olefin. Obecnie trwają badania nad nową generacją układów katalitycznych, zwanych postmetalocenowymi, w skład których wchodzą kompleksy zawierające rozbudowane wielodonorowe ligandy, np. salenowe, salanowe,...
Read more

Fotokatalizatory hybrydowe z matrycą TiO2 aktywowaną ftalocyjaninami lantanowców

Fotokatalizatory hybrydowe z matrycą TiO2 aktywowaną ftalocyjaninami lantanowców SŁOTA R., DYRDA G., GALBAS M., MELE G.

Prosimy cytować jako: CHEMIK 2014, 68, 4, 385–390 Przedstawiono wyniki badań aktywności nowego typu fotokatalizatorów hybrydowych z matrycą TiO2 (anataz) impregnowaną diftalocyjaninami lantanowców (LnPc2), w procesie fotoutleniania 4-nitrofenolu w fazie wodnej. Stwierdzono, że w obecności odpowiedniego sensybilizatora ftalocyjaninowego szybkość degradacji 4-NP może zwiększyć się nawet 4-krotnie w porównaniu z czystym anatazem. Najbardziej efektywne były układy zawierające kompleksy Gd i Ho. Słowa kluczowe: ftalocyjaniny, ditlenek tytanu (anataz), fotooksydacja, fotokatalizator Czytaj więcej w pliku PDF pdf-icon...
Read more

Inhibicja enzymatyczna wolnowiążąca

Inhibicja enzymatyczna wolnowiążąca PAWEŁCZAK M. , HUREK J.

Prosimy cytować jako: CHEMIK 2014, 68, 4, 377–384 Inhibitory enzymów otrzymywane są głównie w celu ich zastosowania w medycynie, ochronie plonów, czy przemyśle spożywczym. Wolnowiążące się z enzymem inhibitory stanowią grupę inhibitorów nieklasycznych i ten typ inhibicji wymaga bardziej złożonej analizy danych kinetycznych. Znajomość mechanizmów hamowania enyzmów przez inhibitory jest kluczowa dla projektowania nowych, bardziej efektywnych związków tego typu. Poniżej przedstawiono algorytm pozwalający na rozstrzygnięcie jaki jest mechanizm inhibicji wolnowiążącej oraz oryginalny sposób obliczenia stałej Ki dla każdego z tych mechanizmów. Słowa kluczowe: kinetyka enzymatyczna, inhibicja wolnowiążąca, mechanizmy inhibicji wolnowiążącej Czytaj więcej w pliku PDF pdf-icon...
Read more

Oktakarboksyftalocyjaniny – związki o interesujących właściwościach spektralnych, fotochemicznych i katalitycznych

Oktakarboksyftalocyjaniny – związki o interesujących właściwościach spektralnych, fotochemicznych i katalitycznych NACKIEWICZ J., SUCHAN A., KLIBER M.

Prosimy cytować jako: CHEMIK 2014, 68, 4, 369–376 Przedstawiono metody syntezy oktakarboksyftalocyjanin, MPcOC. Omówiono ich widma absorpcyjne UV-Vis, asocjację oraz wybrane właściwości fotochemiczne i katalityczne. Opisano wpływ czwartorzędowych soli amoniowych na widma UV-Vis i asocjację CuPcOC, fluorescencję roztworów wodnych ZnPcOC oraz aktywność katalityczną CoPcOC w homogenicznym aerobowym utlenianiu L-cysteiny. Słowa kluczowe: oktakarboksyftalocyjaniny, synteza, asocjacja, widma UV-Vis, kataliza Czytaj więcej w pliku PDF pdf-icon...
Read more

Strukturalne i elektronowe aspekty wiązania azot–azot

Strukturalne i elektronowe aspekty wiązania azot–azot GAJDA K., ZARYCHTA B., EJSMONT K.

Prosimy cytować jako: CHEMIK 2014, 68, 4, 363–368 Azot, podobnie jak wiele innych pierwiastków chemicznych, posiada zdolność do katenacji. Największą grupę związków z układami Nx stanowią te, które zawierają dwa atomy azotu, a najliczniejszą wśród nich a najliczniejsze wśród nich to związki –hydrazo, –azo, –azoksy, –azodioksy oraz związki zawierające grupę nitraminową. W prezentowanych badaniach dla ustalenia zmian w długości wiązania azot–azot wyliczono średnie jej wartości na podstawie obliczeń kwantowo-mechanicznych oraz danych z krystalograficznej bazy CSD. Dodatkowo, przy użyciu indeksu aromatyczności HOMA opartego na kryteriach geometrycznyche, wyliczono aromatyczność pierścieni fenylowych związanych z analizowanymi grupami funkcyjnymi. Słowa kluczowe: obliczenia Q-M, związki N–N, HOMA, struktura, gęstość elektronowa Czytaj więcej w pliku PDF pdf-icon...
Read more

Potencjał biotechnologiczny cyjanobakterii tworzących zakwity sinicowe

Potencjał biotechnologiczny cyjanobakterii tworzących zakwity sinicowe KASOWSKA-ŻOK E., OSTROWSKA M., STUDNIK h., BALCERZAK L ., ŻYSZKA B., DRZYZGA d., BAZGIER G., KAFARSKI P., LIPOK J.

Prosimy cytować jako: CHEMIK 2014, 68, 4, 355–362 Zdolności adaptacyjne cyjanobakterii związane ze swoistym, „plastycznym” metabolizmem cechującym te mikroorganizmy sprawiły, że możliwe jest ich wykorzystanie jako biokatalizatorów w procesach biotransformacji związków naturalnych i połączeń syntetycznych. Inne cechy sinic umożliwiają ich zastosowanie w procesach bioremediacji jonów metali, w których równocześnie wytwarzane są nanocząstki tych pierwiastków. Wspomniane możliwości wskazują na znaczący potencjał biotechnologiczny cyjanobakterii. Słowa kluczowe: zakwity sinicowe, cyjanobakterie, biotransformacje, aminopolifosfoniany, nanocząstki metali, monoterpeny, flawonoidy Czytaj więcej w pliku PDF pdf-icon...
Read more

Badania odporności materiałów na działanie czynników środowiska naturalnego

Badania odporności materiałów na działanie czynników środowiska naturalnego SOBKÓW d., BARTON J., CZAJA K., SUDOŁ M, MAZOŃ B.

Prosimy cytować jako: CHEMIK 2014, 68, 4, 347–354 W publikacji przedstawiono zagadnienia związane z odpornością materiałów na czynniki środowiska, obejmujące zespół warunków atmosferycznych oraz biosfery. Obszary te stanowią od wielu lat problematykę badawczą zespołu pracowników Katedry Technologii Chemicznej i Chemii Polimerów Wydziału Chemii Uniwersytetu Opolskiego, w ramach której prowadzone są badania foto-, termo- i biodegradacji materiałów, głównie polimerowych. Kompleksowość takich badań pozwala na określenie czasu użytkowania wyrobów wytworzonych z badanych materiałów w warunkach potencjalnego obszaru ich zastosowań. Rosnące zainteresowanie otrzymywaniem i produkcją nowego typu materiałów wynika z ich zastosowania do wytwarzania różnorodnych, użytecznych wyrobów eksploatowanych w różnych warunkach. Warunki te, w zależności od rodzaju, intensywności i czasu oddziaływania, wywołują wielorakie zmiany w materiale, które z kolei wywierają wpływ na jego właściwości użytkowe. Dlatego przy opracowywaniu nowych materiałów istotna jest wiedza odnośnie do kierunków ich zastosowania i warunków eksploatacji wraz z nieodłączną potrzebą określania...
Read more

Błędy w badaniach reakcji enzymatycznych wynikające z nieprzewidzianych reakcji utleniania-redukcji

Błędy w badaniach reakcji enzymatycznych wynikające z nieprzewidzianych reakcji utleniania-redukcji GĄSOWSKA-BAJGER B., WOJTASEK h.

Prosimy cytować jako: CHEMIK 2014, 68, 4, 341–346 Reakcje enzymatyczne są najczęściej monitorowane za pomocą pomiarów spektrofotometrycznych przy jednej długości fali. Jest to zwykle bezpieczne, gdy stosuje się tylko standardowy substrat dający znany produkt. Jeśli jednak bada się mieszaninę związków, np. substratu i potencjalnych inhibitorów, to mogą pojawić się poważne błędy. Często zachodzą bowiem wówczas niespodziewane reakcje. Potencjalne inhibitory same mogą być substratami enzymu, albo mogą reagować z produktem lub intermediatami przekształcania substratu. Spodziewany produkt może więc nie powstać, albo powstają produkty uboczne z widmami absorpcji zupełnie różnymi od oczekiwanego produktu lub też nakładającymi się na to widmo, co daje kompletnie fałszywe wyniki. Słowa kluczowe: oksydoreduktazy, tyrozynaza, peroksydaza, o-chinony, hydrazyna, pterydyny Czytaj więcej w pliku PDF pdf-icon...
Read more

Chemiczne markery miodów odmianowych

Chemiczne markery miodów odmianowych JASICKA-MISIAK I., KAFARSKI P.

Prosimy cytować jako: CHEMIK 2014, 68, 4, 335–340 Spośród produktów pszczelich największym uznaniem konsumentów cieszą się miody. Pszczelarze polscy słyną z produkcji miodów o wysokich walorach smakowych, odżywczych i terapeutycznych. Niestety zdarza się coraz więcej przypadków fałszowania miodów i dlatego konieczne jest poszukiwanie nowych metod pomocnych w badaniu ich jakości. Słowa kluczowe: miody odmianowe, pszczelarstwo, jakość żywności, chemiczne profile, metabolomika Czytaj więcej w pliku PDF pdf-icon...
Read more