Category Archives: 2015

Wybrane dane o środowisku i ekologii w Polsce oraz w krajach UE

Wybrane dane o środowisku i ekologii w Polsce oraz w krajach UE PAPROCKI J.

Prosimy cytować jako: CHEMIK 2015, 69, 4, 254–256 Zaprezentowano wyniki finansowo-ekonomiczne osiągnięte przez przemysł, w tym przemysł chemiczny, w 2014 r. oraz związane z tym wskaźniki rentowności. Nawiązując do tematyki wydania – bezpieczeństwa – pokazano statystykę wypadków przy pracy w Polsce w latach 2013–2014. Czytaj więcej w pliku PDF pdf-icon...
Read more

Rola środków ochrony skóry w profilaktyce zawodowego kontaktowego zapalenia skóry

Rola środków ochrony skóry w profilaktyce zawodowego kontaktowego zapalenia skóry KURPIEWSKA J.

Prosimy cytować jako: CHEMIK 2015, 69, 2, 95–101 Kontaktowe zapalenie skóry stanowi 70% do 95% zgłaszanych przypadków chorób skóry i jest spowodowane kontaktem z czynnikiem drażniącym i/lub alergizującym w miejscu pracy lub w domu. Problem ten można ograniczyć lub zminimalizować przez stosowanie środków ochrony skóry. W artykule opisano zawody i substancje mogące spowodować wystąpienie kontaktowego zapalenia skóry z podrażnienia (KZSP). Podane przykłady potwierdzają tezę, że stosowanie środków ochrony skóry zapobiega lub zmniejsza intensywność objawów KZSP. Należy jednocześnie pamiętać, aby preparatów ochronnych nie używać jako podstawowego zabezpieczenia przed substancjami wysokiego ryzyka. Bardzo ważny jest staranny dobór odpowiednich środków ochrony skóry w zależności od czynników narażenia. Słowa kluczowe: kontaktowe zapalenie skóry, środki ochrony skóry, kremy barierowe Czytaj więcej w pliku PDF pdf-icon...
Read more

Produkty utleniania lipidów jako potencjalny problem zdrowotny oraz analityczny

Produkty utleniania lipidów jako potencjalny problem zdrowotny oraz analityczny DĄBROWSKA M., ZIELIŃSKA A., NOWAK I.

Prosimy cytować jako: CHEMIK 2015, 69, 2, 89–94 Lipidy, szczególnie te nienasycone, są związkami niestabilnymi chemiczne i łatwo ulegają reakcjom oksydacji. Utlenione lipidy stanowią, trudną w analizie, mieszaninę różnych związków, które wpływają nie tylko na pogorszenie się jakości żywności, ale także prowadzą do niekorzystnych zmian w organizmie człowieka. W artykule przedstawiono ogólny mechanizm reakcji oksydacji lipidów oraz wskazano na znaczenie powstałych produktów w aspekcie żywności, surowców kosmetycznych oraz zdrowia człowieka. Omówiono także dostępne metody analizy produktów utleniania lipidów oraz związane z nią problemy. Słowa kluczowe : utlenianie lipidów, wolne rodniki, produkty utleniania lipidów, stabilność lipidów, analiza produktów utleniania lipidów Czytaj więcej w pliku PDF pdf-icon...
Read more

Proteazy: znaczenie, rola i oznaczanie

Proteazy: znaczenie, rola i oznaczanie TOKARZEWICZ A., GORODKIEWICZ E.

Prosimy cytować jako: CHEMIK 2015, 69, 2, 81–88 Proteazy są związkami, które odgrywają bardzo istotną rolę w ludzkim organizmie. Regulują one wiele procesów przebiegających także w innych żywych organizmach, również w wirusach, bakteriach i pasożytach. Ich zwiększona lub obniżona ilość może wskazywać na nieprawidłowości w orgaznizmie, takie jak: rozwój zapalenia, nowotwory, nadciśnienie. W artykule opisano najistotniejsze z ludzkich proteaz, ich znaczenie, rolę w organizmie oraz pokrótce metody oznaczania. Słowa kluczowe: proteazy, proteinazy, peptydazy, enzymy proteolityczne, nowotwór. Czytaj więcej w pliku PDF pdf-icon...
Read more

Roślinne źródła półproduktów chemicznych i farmaceutycznych. Przykład trójterpenu z kasztanowca.

Roślinne źródła półproduktów chemicznych i farmaceutycznych. Przykład trójterpenu z kasztanowca. GRYNKIEWICZ G., GRUZA M., JATCZAK K.

Prosimy cytować jako: CHEMIK 2015, 69, 2, 75–80 Biologicznie aktywne i medycznie użyteczne substancje naturalne pochodzenia roślinnego występują na ogół w wieloskładnikowych grupach związków o podobnych właściwościach chemicznych i fizykochemicznych, co znacznie utrudnia ich izolację, a zwłaszcza oczyszczanie. Lecznicze saponiny kasztanowca, tradycyjnie stosowane w medycynie w postaci złożonej mieszaniny (escyna), są przykładem sytuacji w której właściwości farmakologiczne indywidualnych komponentów. Zaprezentowano jedno z możliwych rozwiązań tego problemu na drodze transformacji chemicznych dostępnego surowca, które umożliwiają otrzymanie kluczowego pentacyklicznego triterpenu – protoescygeniny (PES) w stanie wysokiej czystości chemicznej, w procesie realizowanym w pilotowej skali technicznej. Wskazano możliwości zastosowania PES jako dogodnego półproduktu do syntez saponinomimetyków o zróżnicowanych typach struktury. Słowa kluczowe: escyna, saponiny triterpenowe, biologicznie aktywne związki naturalne, metabolity wtórne roślin, leki pochodzenia roślinnego Czytaj więcej w pliku PDF pdf-icon...
Read more

Zielone technologie w pozyskiwaniu nanomateriałów – zastosowanie białego winogrona (Vitis vinifera) w procesach otrzymywania srebra nanocząstkowego

Zielone technologie w pozyskiwaniu nanomateriałów – zastosowanie białego winogrona (Vitis vinifera) w procesach otrzymywania srebra nanocząstkowego DZIWOŃ K, PULIT-PROCIAK J., BANACH M

Proszę cytować jako: CHEMIK 2015, 69, 33–38 Badano proces otrzymywania wodnych suspensji nanosrebra z zastosowaniem metody redukcji chemicznej, przy użyciu wodnego ekstraktu z białych winogron, który jest naturalnym źródłem substancji redukujących jony srebra i stabilizujących powstające nanocząstki. Ekstrakty, różniące się parametrami procesów ich otrzymywania, zostały poddane analizom w celu wyboru potencjalnie najkorzystniejszego do procesów otrzymania nanosrebra. Uzyskane produkty zanalizowano za pomocą technik spektrofotometrycznych, techniki rozpraszania światła (DLS) oraz skaningowej mikroskopii elektronowej. Słowa kluczowe: nanosrebro, ekstrakcja, białe winogrona, redukcja chemiczna Czytaj więcej w pliku PDF pdf-icon...
Read more

Superparamagnetyczne nanocząstki tlenku żelaza modyfikowane chitozanem: projektowanie, wytwarzanie, opis i działanie przeciwbakteryjne

Superparamagnetyczne nanocząstki tlenku żelaza modyfikowane chitozanem: projektowanie, wytwarzanie, opis i działanie przeciwbakteryjne SHRIFIAN-ESFAHNI A., SALEHI M. T., NASRESFAHNI M., EKRAMIAN E.

Proszę cytować jako: CCHEMIK 2015, 69, 19–32 Celem badania było opracowanie układu o działaniu przeciwbakteryjnym. Aby go zrealizować przygotowano metodą współstrącania biokompatybilny nanokompozyt: superparamegnetyczne nanocząstki tlenku żelaza – chitozan. Właściwości morfologiczne i magnetyczne nanokompozytu badano różnymi metodami. W temperaturze pokojowej próbki wykazują właściwości superparamagnetyczne o nasyceniu magnetycznym cząstek opłaszczonych wynoszącym 65 emu/g. W celu sprawdzenia skuteczności hamowania rozwoju ludzkich patogenów uzyskany nanokompozyt poddano testowi antybakteryjnemu. Zsyntezowane koloidy i cienkie warstwy wykazują, w porównaniu do superparamagnetycznych nanocząstek tlenku żelaza, znacznie silniejsze działanie przeciwbakteryjne w stosunku do bakterii Gramujemnych Pseudomonas aeruginosa i Escherichia coli. Stężenie Fe3O4, przy którym następuje całkowite zahamowanie rozwoju bakterii wyniosło tylko 40 μg.ml-1 dla Pseudomonas aeruginosa i 45 μg.ml-1 dla Escherichia coli. Biokompatybilny nanokompozyt superparamegnetyczne nanocząstki tlenku żelaza – chitozan może być przydatny do zastosowań przeciwbakteryjnych i urządzeń medycznych. Słowa kluczowe: superparamagnetyczny tlenek żelaza, chitozan, biokompatybilny nanokompozyt, działanie przeciwbakteryjne Czytaj...
Read more

Budowa, właściwości i zastosowania elektrod nano- i mikrostrukturalnych

Budowa, właściwości i zastosowania elektrod nano- i mikrostrukturalnych KRZYCZMONIK P., SOCHA E.

Proszę cytować jako: CHEMIK 2015, 69, 11–18 Artykuł stanowi przegląd zagadnień dotyczących elektrod nono- i mikrostrukturalnych. Przedstawiono problem definiowania nano– i mikroelektrod. Opisano związek rozmiaru elektrody z rodzajem dyfuzji stosowanym do opisu prądu procesu elektrodowego. Omówiono wybrane grupy materiałów wykorzystywane do tworzenia mikroelektrod, oraz przedstawiono wybrane techniki, w których są one stosowane. Omawiano także główne zastosowania nano- i mikroelektrod. Słowa kluczowe: elektrody mikrostrukturalne, nanostruktury, elektrody modyfikowane Czytaj więcej w pliku PDF pdf-icon...
Read more

Właściwości mechaniczne i termiczne nanokompozytów P(MAA-co-MMA)/PVP/MWNT

Właściwości mechaniczne i termiczne nanokompozytów P(MAA-co-MMA)/PVP/MWNT LIU G.

Proszę cytować jako: CHEMIK 2015, 69, 3-10 Sieci poli(kwasu metakrylowego-metakrylanu metylu) (P(MAA-co-MMA) zostały otrzymane na drodze kopolimeryzacji wolnorodnikowej w obecności liniowego poli(N-winylo-2-pirolidonu) (PVP) i wielościennych nanorurek węglowych (MWNT) tj. nanokompozytów P(MAA-co-MMA)/PVP/MWNT. Sprawdzono wpływ MWNT na właściwości mechaniczne i termiczne nanokompozytów P(MAA-co-MMA)/PVP/MWNT. Stwierdzono, że MWNT może zapewnić znaczną poprawę właściwości mechanicznych nanokompozytów P(MAA-co-MMA)/PVP/MWNT. Analiza termiczna wykazała, że widoczna poprawa stabilności termicznej dla nanokompozytów P(MAA-co-MMA)/PVP/MWNT występuje wraz ze zwiększającą się zawartością MWNT. Słowa kluczowe: P(MAA-co-MMA)/PVP/MWNT, nanokompozyty, właściwości mechaniczne, analiza termiczna Czytaj więcej w pliku PDF pdf-icon...
Read more

Stanisław TOŁŁOCZKO (1868–1935)

Stanisław TOŁŁOCZKO (1868–1935) PAPROCKI J.

Prosimy cytować jako: CHEMIK 2015, 69, 3, 164–165 80  lat  temu  polskie  środowisko  nauki  pożegnało  swojego  wybitnego  przedstawiciela,  chemika  i  fizykochemika,  zaliczanego  do  dzisiaj  do  grona  najwybitniejszych  badaczy  i  dydaktyków,  który, poza określonymi sferami badań, szczególne zasługi wniósł  w opracowanie kilkunastu wersji podręczników, głównie akademickich, stanowiących źródło wiedzy dla kilku pokoleń adeptów  nauk chemicznych. Pracownik naukowy, początkowo Uniwersytetów Warszawskiego i Jagiellońskiego, najdłużej i najbardziej aktywnie związany był, jako profesor, z Uniwersytetem Lwowskim. Bliski współpracownik naukowy kilku przyszłych laureatów Nagrody  Nobla. Współzałożyciel przedwojennego Instytutu „Metan”, protoplasty IChP w Warszawie, i Polskiego Towarzystwa Chemicznego, którego następnie był Prezesem. Czytaj więcej w pliku PDF pdf-icon...
Read more