Szanowni Państwo, Drodzy Czytelnicy,

Ostatnie tegoroczne wydanie otwieramy obszerną publikacją Profesora Jacka Kijeńskiego inspirowaną jubileuszem 100-lecia powołania (30 listopada 1916 r.) instytutu chemicznego, najpierw jako spółka Metan przekształcona potem w Chemiczny Instytut Badawczy, którego spadkobiercą jest dzisiaj Instytut Chemii Przemysłowej im. prof. Ignacego Mościckiego – jego twórcy i patrona – Semper fidelis. 100 lat misji i działalności Instytutu Chemii Przemysłowej… Profesor Jacek Kijeński wyjaśnia, iż nie przypadkiem przytacza w tytule piękne rycerskie zawołanie. Wieczna wierność to bowiem cecha niezbędna broniącym bezpieczeństwa niezależności narodu na polu gospodarczym – pisze Profesor. W artykule, na tle historii Instytutu, przekonuje, że przemysł chemiczny jest gwarancją samodzielności gospodarczej państwa i szybkiego wzrostu standardu życia społeczeństwa, przytacza argumenty, przywołuje fakty. Wymienia strategiczne cele twórców Metanu, spośród których najważniejsze są nowoczesne technologie oparte na krajowych surowcach; one bowiem zapewnią bezpieczeństwo gospodarcze i militarne kraju. Przedstawia zarys realizacji misji badawczej, ale także kształcenia kadr dla przemysłu chemicznego i administracji gospodarczej oraz działalności wydawniczej w 100-letniej historii Instytutu. Gratulujemy Instytutowi pięknego Jubileuszu i zachęcamy do lektury tej niezwykłej publikacji.

PT Autorzy z Katedry Chemii i Technologii Polimerów Politechniki Krakowskiej w swojej pracy zajmują się termoplastycznymi poliuretanami (TPU) łączącymi w sobie właściwości usieciowanych chemicznie kauczuków w temperaturze użytkowania oraz tworzyw termoplastycznych w warunkach przetwórstwa w podwyższonej temperaturze. W prezentowanej publikacji przedstawiają nanokompozyty tego materiału wzmacniane napełniaczami węglowymi, takimi jak nanorurki węglowe, grafen i ekspandowany grafit. I wykazują, że nanododatki węglowe istotnie poprawiają właściwości polimeru, w tym wytrzymałość mechaniczną oraz stabilność termiczną, a także umożliwiają wytwarzanie nanokompozytów przewodzących ładunki elektryczne.

Zespół PT Autorów reprezentujących Instytut Metali Nieżelaznych Oddział w Poznaniu, Centralne Laboratorium Akumulatorów i Ogniw oraz Centrum Zaawansowanych Technologii UAM, Instytut Fizyki z Politechniki Poznańskiej zajmował się wpływem dodatku odpadowego materiałów elektrodowych na właściwości elektrod dodatnich akumulatora kwasowo ołowiowego. Przeprowadzone badania struktury płyt dodatnich pozwoliły zaobserwować zmiany morfologii i składu fazowego, w zależności od ilości wprowadzonego materiału odpadowego. Skład fazowy dodatnich płyt po procesie formacji nie wykazywał znaczących różnic pomiędzy poszczególnymi grupami. Morfologia materiałów wskazywała na zwiększającą się w masach obecność drobnokrystalicznych struktur o wydłużonym kształcie i zanik płatkowych krystalitów w grupie referencyjnej. W przypadku płyt dodatnich w stanie naładowanym, zauważono, że wraz z rosnącym udziałem materiału opadowego wyraźnie uwidacznia się zwiększony udział w masie struktur nieuporządkowanych. Po procesie wyładowania można zauważyć porównywalną zawartość struktur nieuporządkowanych we wszystkich masach.

Na następnych stronach obszernie – podwójnie – przekazujemy informację statystyczną, prezentując branże przemysłu chemicznego w I półroczu br., a także sytuację gospodarczą i przemysłu chemicznego w trzech kwartałach’2016 i handel zagraniczny chemikaliami w całym 2015 roku.

Podobnie, pod winietą Kalendarium – dwie postaci znakomitych Chemików – Profesora Wacława Leśniańskiego (1886–1956) – wybitnego chemika, badacza i pedagoga obydwu Politechnik – Lwowskiej i Śląskiej, oraz Profesora Jerzego Minczewskiego (1916–1995) – wybitnego polskiego chemika, szczególnie zasłużonego w dziedzinie analizy chemicznej oraz chemii jądrowej, związanego z Instytutem Badań Jądrowych w Warszawie, Zakładem Chemii Analitycznej.

Za Kalendarium pożegnanie naszego Kolegi ze Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Przemysłu Chemicznego, wiceprezesa Oddziału SITPChem w Pionkach i wiceprezesa Zarządu RAFIL SA w Radomiu – inżyniera Wiesława Andrzeja Wiśniewskiego.

Pośród relacjonowanych już, lub dopiero awizowanych, Konferencji, Wystaw, Spotkań – jubileusz Kółka Chemicznego z II LO w Mielcu i Profesora Edwarda Spilarewicza – twórcy Kółka i niezwykłego Nauczyciela – co pięknie prezentuje jeden z pierwszych wychowanków Profesora, Olimpijczyk – Wasili Pietrow, którego pamiętamy wszyscy jako szefa Siarkopolu Tarnobrzeg. Obok, XI Noc Naukowców – w wykonaniu studentów Koła Naukowego Chemików z Politechniki Śląskiej. Potem The OXO Conference – z okazji 30-lecia instalacji OXO w GA ZAK SA i chemiczne gale.

Nasz miesięcznik był gościem na wielu inauguracjach nowego roku akademickiego, o czym wspominamy na następnych stronach, dziękując za zaproszenia na te piękne uroczystości.

To wydanie otwiera tekst sięgający najdalej do źródeł tworzenia nowoczesnego przemysłu chemicznego w Polsce po odzyskaniu niepodległości. Wspaniałe, mądre plany i zamierzenia przerwała II wojna światowa. Ale ziarno zostało zasiane. Magia Chemii i sprawność Chemików, a nade wszystko zrozumienie znaczącej, pierwszorzędnej roli chemii w rozwoju gospodarczym i cywilizacyjnym Polski i świata, doprowadziły do – bezprecedensowego w historii polskiego przemysłu – rozwoju chemii w latach 60, i 70, XX w. Znaczący potencjał branży silnie wpływał na rozwój organizacji inżynierskich i ruchu stowarzyszeniowego inżynierów i techników, mającego swoje początki w 1927 r. 70-lecie istnienia obchodził w listopadzie br. Oddział SITPChem w Łodzi, o czym piszemy na stronie 720. W 2017 roku przypada Jubileusz 90-lecia Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Przemysłu Chemicznego; już teraz zapraszamy na uroczystości jubileuszowe do Warszawy, w listopadzie 2017 r.

Jak w każdym wydaniu miesięcznika CHEMIK, prezentujemy najważniejsze wydarzenia w przemyśle i w nauce, przekazujemy informacje o zmianach personalnych, wyróżnieniach, nowych inwestycjach i technologiach. Przedstawiamy również doniesienia z prasy światowej – innowacje, odkrycia, nowe produkty i technologie, a także Zgłoszenia Patentowe – oferty wprost dla firm! Chemik 11–12/2016 zamyka Treść Rocznika 2016 i Spis Autorów tego rocznika.

Dziękujemy wszystkim PT Autorom za interesujące publikacje.

Wszystkim Przyjaciołom i Czytelnikom Chemika, Autorom i Współpraconikom, życzymy dobrych Świąt Bożego Narodzenia i Do Siego Roku

Zapraszamy do lektury.

Redakcja

SPIS TREŚCI

Od redakcji	670
Jacek KIJEŃSKI Semper fidelis. 100 lat misji i działalności Instytutu Chemii Przemysłowej im. Profesora Ignacego Mościckiego	672
Krzysztof STAFIN, Agnieszka LESZCZYŃSKA, Krzysztof PIELICHOWSKI Nanokompozyty termoplastycznego poliuretanu wzmacniane napełniaczami węglowymi	685
Ewa JANKOWSKA, Włodzimierz MAJCHRZYCKI, Agnieszka MARTYŁA, Łukasz MAJCHRZYCKI Wpływ dodatku odpadowego materiałów elektrodowych na właściwości elektrod dodatnich akumulatora kwasowo ołowiowego	691
Instytut Chemii i Techniki Jądrowej – lider innowacyjnych rozwiązań	703
PRZEMYSŁ CHEMICZNY W STATYSTYCE
Branże przemysłu chemicznego w I półroczu 2016 r.	705
Gospodarka i przemysł chemiczny w trzech kwartałach 2016 r. Handel zagraniczny chemikaliami w 2015 r.	706
KALENDARIUM CHEMIKÓW – POLSKICH I EUROPEJSKICH
Wacław LEŚNIAŃSKI (1886–1956)	709
Jerzy MINCZEWSKI (1916–1995)	712
WSPOMNIENIE
Wiesław Andrzej Wiśniewski (1954–2016)	713
KONFERENCJE WYSTAWY SPOTKANIA
60-lecie Kółka Chemicznego w II LO w Mielcu	714
“LIVE!Chem – chemia jak żywa” w wykonaniu Studenckiego Koła Naukowego Chemików – XI Noc Naukowców Politechniki Śląskiej	715
Forum Ekologiczne Branży Chemicznej	716
Bogata historia i spojrzenie w przyszłość. The OXO Conference z okazji jubileuszu 30-lecia instalacji OXO w Grupie Azoty ZAK SA	717
Chemical Industry Summit&Awards Gala	718
Przemysł Chemiczny – wyzwania i bariery	719
Z ŻYCIA SITPChem	720
Inauguracje	725
Z PÓŁKI KSIĘGARSKIEJ	727
ZGŁOSZENIA PATENTOWE – POLSKIE I ZAGRANICZNE	728
AKTUALNOŚCI Z FIRM	733
Z PRASY ŚWIATOWEJ – INNOWACJE: ODKRYCIA, PRODUKTY I TECHNOLOGIE	737
TREŚĆ ROCZNIKA 2016	742
SPIS AUTORÓW ROCZNIKA 2016	742