Category Archives: 2015

Badania strukturalne cyklicznych β-aminoketonów z wykorzystaniem metod obliczeniowych i analizy NMR

Badania strukturalne cyklicznych β-aminoketonów z wykorzystaniem metod obliczeniowych i analizy NMR SIDOROWICZ K., ŁAŹNY R.

Proszę cytować jako: CHEMIK 2015, 69, 7, 401–410 Przestrzenna konfiguracja na atomie azotu w cyklicznych β-aminoketonach powoduje, że związki te mogą występować w dwóch stereoizomerycznych formach, w których podstawniki na tym atomie mogą przyjmować orientację aksjalną lub ekwatorialną w stosunku do pierścienia piperydonu. Stereochemia N-podstawionych bicyklicznych β-aminoketonów była badana za pomocą metod eksperymentalnych i teoretycznych, m.in.: spektroskopia NMR, spektroskopii mikrofalowa, rentgenografii strukturalnej i obliczeń DFT. Słowa kluczowe: alkaloidy, konformacje, teoria funkcjonału gęstości, spektroskopia NMR Czytaj więcej w pliku PDF pdf-icon...
Read more

Sprzężone nitroalkeny jako komponenty nieuzgodnionych reakcji Dielsa-Aldera – najnowsze doniesienia

Sprzężone nitroalkeny jako komponenty nieuzgodnionych reakcji Dielsa-Aldera – najnowsze doniesienia JASIŃSKA E., DRESLER E. ŁAPCZUK-KRYGIER A., KĄCKA A., NOWAKOWSKA-BOGDAN E., JASIŃSKI R.

Proszę cytować jako: CHEMIK 2015, 69, 7, 395–400 W pracy przedyskutowano najnowsze doniesienia dotyczące możliwego, nieuzgodnionego przebiegu reakcji Dielsa-Aldera z udziałem sprzężonych nitroalkenów. Słowa kluczowe: Nitroalkeny, reakcja Dielsa-Aldera, cykloaddycja, mechanizm Czytaj więcej w pliku PDF pdf-icon...
Read more

Vitrimery – cudowne materiały polimerowe łączące właściwości szkła i plastiku?

Vitrimery – cudowne materiały polimerowe łączące właściwości szkła i plastiku? JUROWSKA A., JUROWSKI K.

Proszę cytować jako: CHEMIK 2015, 69, 7, 389–394 Vitrimery stanowią nową klasę materiałów polimerowych opracowanych przez Ludwika Leiblera (chemika polskiego pochodzenia) oraz współpracowników z Francji. Ta klasa polimerów charakteryzuje się wysoko pożądanymi właściwościami, łączącymi odtwarzalność oraz plastyczność w wysokich temperaturach wraz z nierozpuszczalnością. Związki te stanowią nową klasę materiałów organicznych, tworzącą kowalencyjne sieci, które mogą zmieniać swoją topologię na drodze aktywowanych termicznie reakcji wymiany wiązań. Przejście ze stanu ciekłego do stałego jest odwracalne i stanowi przemianę szklistą (zeszklenie). Te bardzo wyrafinowane właściwości otwierają nowe obszary i możliwości praktycznego zastosowania tych związków. Autorzy opisali aktualny stan wiedzy na temat vitrimerów oraz możliwe wyjaśnienie ich fizyko-chemicznego zachowania, właściwości, a także możliwe zastosowania. Słowa klucze: vitrimery, innowacyjne materiały polimerowe, przemiana szklista Czytaj więcej w pliku PDF pdf-icon...
Read more

Powłoki elektroforetyczne – wykorzystanie zjawisk zachodzących w wodzie pod wpływem pola elektrycznego

Powłoki elektroforetyczne – wykorzystanie zjawisk zachodzących w wodzie pod wpływem pola elektrycznego BROCK T.

Proszę cytować jako: CHEMIK 2015, 69, 7, 383–388 Od pięciu dziesięcioleci powłoki elektroforetyczne stanowią podstawę dobrego zabezpieczenia antykorozyjnego artykułów przemysłowych. Znane są szczególnie z zastosowania w przemyśle motoryzacyjnym. Inaczej niż przy nakładaniu innych rodzajów farb, w tym przypadku detal jest zanurzany w roztworze koloidalnym farby wodorozcieńczalnej. Silny prąd elektryczny, któremu towarzyszy elektroliza wody, wywołuje zmianę odczynu pH przy powierzchni metalu i koagulację jonowo-polimerowej substancji błonotwórczej. W artykule opisano zachodzące procesy chemiczne i fizyczne oraz wpływ na nie stosowanej wody i innych składników. Słowa kluczowe: Elektroforeza, powłoki polimerowe, farba elektroforetyczna, malowanie zanurzeniowe elektoforetyczne, malowanie zanurzeniowe kataforetyczne Czytaj więcej w pliku PDF pdf-icon...
Read more

Elektrody jonoselektywne – klasyka i nowe koncepcje

Elektrody jonoselektywne – klasyka i nowe koncepcje MAKSYMIUK K., MICHALSKA A.

Proszę cytować jako: CHEMIK 2015, 69, 7, 373–382 Artykuł dotyczy tendencji rozwojowych elektrod jonoselektywnych stosowanych w potencjometrii. Przedstawiono typowe rozwiązania stosowane w praktyce, a także opisano główne kierunki badań dotyczących tej grupy sensorów, związanych zarówno z uproszczeniami konstrukcji, jak i poprawą parametrów analitycznych. Scharakteryzowano też nowe możliwości analityczne uzyskiwane dla takich elektrod w warunkach polaryzacji prądowej. Słowa kluczowe: Elektrody jonoselektywne, potencjometria, uproszczenia konstrukcyjne, obniżenie granicy wykrywalności, nanocząstki, metody prądowe Czytaj więcej w pliku PDF pdf-icon...
Read more

Louis PASTEUR (1822–1895), Doc. dr inż. Jerzy Antoni Wojciechowski (1931–1995)

Louis PASTEUR (1822–1895) We wrześniu br. cały świat obchodzi 130. rocznicę śmierci jednego z największych dobroczyńców ludzkości – chemika i mikrobiologa – badacza procesów chemicznych i odkrywcy świata bakterii, również chorobotwórczych, oraz pierwszego wynalazcy metod skutecznych sposobów walki z, gnębiącymi od wieków ludzi i zwierzęta, chorobami zakaźnymi – wynalazcy szczepionki m.in. przeciw wściekliźnie. Twórca pojęć izomerii optycznej związków chemicznych i stereochemii, podstaw mikrobiologii i immunologii. Posiadacz trzech doktoratów z chemii i biologii; profesor chemii uniwersytetów francuskich, kolejno w Strasburgu, Lille i w Paryżu. Jeden z prekursorów ścisłej współpracy nauki z przemysłem. Wynalazca procesu pasteryzacji (nazwa od Jego nazwiska) powszechnie stosowanego do dzisiaj w technikach konserwowania żywności. Założyciel i pierwszy dyrektor, światowej sławy, Instytutu Pasteura w Paryżu. Członek nobilitowanej Akademii Francuskiej. Od 1891 r. do śmierci Członek Honorowy Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Doc. dr inż. Jerzy Antoni Wojciechowski (1931–1995) w 20. rocznicę śmierci ponad 30 lat Procesu Swingtherm na rynku w ochronie środowiska Jerzy Wojciechowski – Wielkopolanin z pochodzenia, Krakowianin z wyboru, osiągnął sukces za...
Read more

Wyniki finansowo–ekonomiczne I półrocza 2015 r. w przemyśle. Przegląd międzywojewódzki

W poprzednim, sierpniowym numerze Chemika, pod tą samą winietą, przedstawiliśmy m.in. sytuację w krajowym przemyśle w I półroczu br. dotyczącą zatrudnienia i płac, wielkości produkcji sprzedanej oraz ilości wytworzonych w tym czasie podstawowych produktów chemicznych. Jako uzupełnienie powyższego, w niniejszej edycji, prezentujemy wybrane efekty ekonomiczno–finansowe, jakie w tym samym czasie osiągnął krajowy przemysł, w postaci wypracowanych zysków i wskaźników rentowności oraz jakie zaangażował środki kapitałowe na realizowane inwestycje. Cały krajowy przemysł, który w omawianym okresie uzyskał przychody ze sprzedaży wytworzonych produktów w wysokości 585,4 mld PLN (wzrost do tego okresu ub.r. o 4,6%), osiągnął z tego zyski netto w wysokości 45,1 mld PLN (wzrost do ub.r. o 10,8%). Wypracowany więc zysk stanowił 7,7% przychodów, gdy w podobnym okresie poprzedniego roku 7,1%. Wyraźne zwiększenie zysków przemysłu i poprawa jego relacji w stosunku do osiągniętych przychodów, przyniosło w rezultacie poprawę wskaźnika rentowności obrotu netto krajowego przemysłu o 0,9 pkt procentowego do wartości 6,1%. Czytaj więcej w pliku PDF Read more

Chemik 2015-09

Szanowni Państwo, Drodzy Czytelnicy, Tuż przed początkiem nowego roku akademickiego, niniejsze wydanie otwieramy publikacją- wstępem do dyskusji na temat kształcenia na kierunku technologia chemiczna. Kierunek taki jest prowadzony w 13 uczelniach publicznych, których pozycja zapewnia samodzielność w określaniu programów studiów. Prezentując podstawy prawne kształcenia oraz charakterystykę kształcenia na tym kierunku, a także główne wymagania wg RGSW, Autorki formułują wiele pytań- dylematów dotyczących problemów kształcenia na kierunku technologia chemiczna, m.in.: czy istnieje kanon minimalnych wymagań kierunkowych w zakresie wiedzy i umiejętności, pozwalający nazwać absolwenta inżynierem lub magistrem inżynierem technologii chemicznej? Czy powinny istnieć wzorcowe efekty kształcenia dla tego kierunku? Czy powinien istnieć i jaki miałby być zakres regulacji zawodu inżynier technologii chemicznej? Ponieważ kształcenie inżynierów jest przedmiotem zainteresowania (i troski) również Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Przemysłu Chemicznego, dlatego już teraz zapraszamy w imieniu organizatorów do udziału w sesji na temat kształcenia inżynierów podczas XXI Seminarium z cyklu Przemysł Chemiczny – wyzwania...
Read more

Laktony o właściwościach sensorycznych

Laktony o właściwościach sensorycznych GAWDZIK B., KAMIZELA A., SZYSZKOWSKA A.

Proszę cytować jako: CHEMIK 2015, 69, 6, 342–349 Laktony są związkami organicznymi, szeroko rozpowszechnionymi w przyrodzie. Występują w organizmach roślinnych, zwierzęcych pełniąc często ważną rolę w ich procesach życiowych [1]. Laktony stanowią interesujący obiekt badań, ze względu na szeroką gamę ich właściwości biologicznych. Niektóre z nich działają przeciwnowotworowo, przeciwbakteryjnie, przeciwwirusowo, przeciwzapalnie, przeciwgrzybiczo i przeciwpasożytniczo [2÷5]. Wiele związków z ugrupowaniem laktonowym jest nośnikiem smaku i zapachu, dlatego wykorzystuje się je w przemyśle spożywczym [2, 6]. Słowa kluczowe: laktony, zapach, aktywność biologiczna Czytaj więcej w pliku PDF pdf-icon...
Read more

Usprawnienie działania mieszadeł samozasysających w aparatach typu objętościowego

Usprawnienie działania mieszadeł samozasysających w aparatach typu objętościowego SKLABINSKY V. I., STOROZHENKO V. Y., SHABRATSKY S. V.

Proszę cytować jako: CHEMIK 2015, 69, 6, 335–341 Analiza literatury technicznej na temat stosowania mieszadeł samozasysających wykazała, że ich możliwości zależą od parametrów geometrycznych lub prędkości obrotowej. Jednocześnie w literaturze nie ma doniesień o badaniach wpływu oporów miejscowych wewnątrz mieszadeł samozasysających w trakcie przepływu przejściowego w trybie samozasysania. Zbudowano aparaturę laboratoryjną umożliwiającą przeprowadzenie badań doświadczalnych przepływu hydrodynamicznego w zakresie przejściowym wewnątrz mieszadeł samozasysających. Badano zależność współczynnika przepływu od konfiguracji krawędzi prostokątnego szczelinowego otworu wlotowego łopatki mieszadła. Możliwe jest wskazanie obszarów usprawnienia mieszadeł samozasysających w zakresie intensyfikacji wymiany masy poprzez podwyższenie sprawności pompowania w kanale wlotowym z przodu łopatki mieszadła, jeśli jest ona zaokrąglona lub leży w płaszczyźnie nachylonej w stosunku do osi łopatki. Uzyskane wyniki prób laboratoryjnych umożliwiły określenie kierunku badań nad mieszadłami samozasysającymi w zakresie intensyfikacji wymiany masy poprzez podwyższenie sprawności pompowania oraz zgłoszenie i uzyskanie na Ukrainie patentu na samozasysające urządzenie mieszające...
Read more